erdenebat@montsame.mn
2024-03-29 23:24:10
Төмсний тариалалт болон түүний ач холбогдол
Тэгвэл 2020 онд төмс тарих талбайг 16,000 га болгон нэмэхээр төлөвлөжээ. Тарих талбай өргөжихөд хураах төмсний хэмжээ нэмэгдэх нь ойлгомтой. Ийм болохоор 2020 онд өмнөх оноос илүү их төмс хураан авах магадлалтай. Яг ийм тохиолдолд импортын төмс, хүнсний ногоонд өндөр татвар ногдуулж дотоодын зах зээлийг хамгаалах зайлшгүй шаардлага амьдралаас урган гарч ирнэ. Иймээс хүнсний ногоо, төмсний дотоодын зах зээлийг хамгаалах эхний алхам хийх бололтой. Парламентад, гишүүн Х.Болорчулуун, А.Сүхбат нар импортын төмс, хүнсний ногооны гаалийн татварыг 30 хувьд хүргэх хууль (4 дүгээр сарын 7)-ийн төсөл өргөн барьжээ. УИХ удахгүй ногоочдоо дэмжсэн хуулийг батлах биз. Нэр бүхий гишүүд хуулийн төсөл өргөн барьж  импортын төмс, хүнсний ногоонд өндөр татвар ногдуулбал дотоодын зах зээлийг хамгаалсан сайн үйлс болно.
1428 өдөр
Мөнгөний зөөлөн бодлого
Төв банкны эхлүүлсэн зээлийн хүүг өсгөхгүй байх болон зээлийн эх үүсвэр нэмсэн бодлогын арга хэмжээ нь эдийн засаг хэт хумигдахаас урьдчилан сэргийлэхийн төлөө хэрэгжүүлж байгаа мөнгөний зөөлөн бодлого. Эдгээрээс төв банкны бодлогын хүүг багасгаж өөрчилснийг онцолбол үр дүн дөрвөн улирлын дараа гарна гэж онолын хувьд үздэг. Ер нь ийм төрөл (бодлогын хүү буруулах)-ийн арга хэмжээ эдийн засагт хожуу нөлөөлдөг гэгддэг. Тэгвэл мөнгөний зөөлөн бодлого явуулж эхлэх  (2020-3-11)-ээс өмнө авсан арга хэмжээ аж ахуйн нэгж, иргэдийн зээлд хэрхэн нөлөөлөх вэ гэсэн асуулт гарч ирнэ. Тэгвэл коронавирусний халдвар гарч хорио тогтоосноос хойш өнөөдрийг хүртэл зээлийн төлөлтийг хойшлуулах, хугацаа хоцор (зээл төлөх)-сон нөхцөлд алданги тооцохгүй байх зэрэг арга хэмжээ авч хэрэгжүүлж байгааг дурьдах хэрэгтэй. 
1472 өдөр
Буддын шашин хамгийн олон ламтай, христийн шашин хамгийн олон сүмтэй
Улсын хэмжээнд бүртгэлтэй 1552 лам, санаваартан, шашны зүтгэлтэн байна. Тэдгээрээс 1321 нь буддын шашны лам. Харин 364 сүм хийд үйл ажиллагаа явуулдаг. Сүмийн тоогоор христ (196), дараа нь будда (134), ислам (24) бусад (10) орох юм. Завхан, Төв аймагт зөвхөн буддын шашны хийдүүд сүсэгтнүүдэд үйлчилдэг. Мөн  Баян-Өлгий аймаг дагнасан исламын шашны 18 сүмтэй. Харин Говьсүбэр аймаг нэг санваартантай, хоёр христийн сүмтэй аж. Увс, Ховд аймгуудад буддын шашны хийдүүд, исламын болон христийн сүмүүд мөр зэрэгцэн үйл ажиллагаа явуулах юм. Хөвсгөл аймагт христийн нэг сүмтэй гэсэн мэдээлэл байгаа боловч энэ шашны санаваартны талаар ямар нэг мэдээлэл байхгүй байна. Харин бусад шашны 10 сүм Улаанбаатар хотод үйл ажиллагаа явуулж байгаа аж. Сүм хийд, лам санваартануудын мэдээлэл, байршлыг  шүүрдэн үзлээ. Дээр дурьдсан тоо баримтаас үзвэл буддын шашин хамгийн олон ламтай, христийн шашин хамгийн олон сүмтэй байна. 
1477 өдөр
МоАХ-ны анхдугаар Их хурлын илтгэл 30 жил
Анхдугаар Их хурлын илтгэл бэлтгэгчдийн дунд төрд алба хашдаг мэдээлэлд ойрхон олон хүн оролцсон аж. Тэр бүхний төлөөлөл болгон М.Цэрэнгийн нэрийг энд оруулах хэрэгтэй боллоо. Тэрбээр гэртээ хариад хүйтэн усаар гар нүүрээ угааж, цайгаа уучихаад өглөө ажилдаа очсон аж. Тэр өдөр (1990 оны 2 дугаар сарын 17-ны өдөр) ажил тарах дөхөж байтал (16 цагийн үед)  удирдах ажилтан нь дуудаад “Холбооны хурлын илтгэл даргын ширээн дээр байна гэнэ. Харин гайгүй илтгэл болсон бололтой гэж хүмүүс ярьж байна" гэжээ. Ийм үг сонссон Цэрэн "Байгууллагын даргын ширээн дээр байгаа хэрэг үү? " гэтэл "Үгүй, үгүй Ж.Батмөнх (МАН/МАХН-ын Ерөнхий нарийн бичгийн дарга, АИХ-ыг Тэргүүлэгчдийн дарга) даргын ширээн дээр" гэж хэлжээ. Энэ үгийг сонссон түүний дотор эвгүй оргисон ч гаднаа тайван дүр эсгэн тэдний өрөөнөөс гарсан аж. Гэвч түүнийг шалгасан, зэмлэсэн хүн гарсангүй. Ажил тарсан (18 цаг)-ы дараа илтгэл хамтран бэлтгэсэн толгойлогч дээрээ очиж, түүнээс шууд асууж чадалгүй байтал цаад хүн “Илтгэл задарсан байна гэнэ. Улаанбаатар хот (МАН/ МАХН)-ын хорооноос таньдаг хүн утсаар ярьлаа. Тарах нь зүгээр би улс төрийн илтгэлээ аваад үлдсэн” гэж хэлжээ. Ингэж л  анхдугаар Их хурлын илтгэл олон түмэнд хүрсэн учиртай юм байна.
1501 өдөр