Улаанбаатар, 2025 оны дөрөвдүгээр сарын 2 /МОНЦАМЭ/. УИХ-ын Аюулгүй байдал, гадаад бодлогын байнгын хорооны энэ сарын нэгний өдрийн хуралдаанаар “Транс-Азийн төмөр замын сүлжээний тухай Засгийн газар хоорондын хэлэлцээр”-ийн нэмэлт өөрчлөлтийг соёрхон батлах тухай хуулийн төслийг хэлэлцлээ.

Хуулийн төслийн талаар Зам, тээврийн сайд Б.Дэлгэрсайхан танилцуулав. Транс-Азийн төмөр замын сүлжээний тухай Засгийн газар хоорондын хэлэлцээрийг 2006 онд НҮБ-ын Ази, Номхон далайн эдийн засаг, нийгмийн комиссын чуулганаар баталсан бөгөөд УИХ-аас 2007 онд соёрхон баталсан аж. Энэхүү хэлэлцээр нь олон улсын ач холбогдол бүхий төмөр замын шугамуудыг тодорхойлсон бөгөөд хэлэлцээрт оролцогч талууд тус тусын бодлогын баримт бичгийн хүрээнд хэрэгжүүлбэл зохих уялдуулсан төлөвлөгөө хэлбэрээр батлагджээ. Өнгөрсөн оны 12 дугаар сарын байдлаар хэлэлцээрт оролцогч 25 улс байгаагаас манай хоёр хөрш болох Орос, Хятад багтаж буй.

Транс-Азийн төмөр замын сүлжээний ажлын хэсгийн 2023 оны хуралдаанаар тус хэлэлцээрт төмөр замын тээврийн мэдээллийг цахимаар солилцох ерөнхий зарчмуудыг шинэ 3 дугаар хавсралтаар нэмж баталсан аж. Тус зарчмуудын зорилго нь Транс-Азийн төмөр замын сүлжээнд төмөр замууд хооронд, түүнчлэн төмөр замууд болон хилийн хяналтын байгууллага (Гаалийн байгууллага)-ууд хооронд харилцан цахим мэдээлэл солилцохтой холбоотой зохицуулалтыг уялдуулах үндэс суурийг бий болгожээ.

Монгол Улс нь тус хэлэлцээрийн оролцогч улсын хувьд хэлэлцээрийн нэмэлт өөрчлөлтөд нэгдэн орсноор бусад улс орнуудтай нэг зарчимд тулгуурлан төмөр замын тээврийн цахим мэдээлэл солилцох, энэ талаар нарийвчилсан хоёр талт болон олон талт гэрээ хэлэлцээр байгуулах боломж бүрдэх бөгөөд ингэснээр төмөр замын тээврийн өрсөлдөх чадварыг нэмэгдүүлж, хил дамнасан цаасгүй худалдааг хөнгөвчлөхөд түлхэц үзүүлнэ гэж сайд Б.Дэлгэрсайхан танилцуулав.

Мөн Зам, тээврийн сайд Б.Дэлгэрсайхан, Энэ сүлжээнд нэгдэн орсноор хил, гаалийн хяналтыг цаасгүй болгон хөнгөвчлөн, бизнес эрхлэгчид, аж ахуйн нэгжүүдэд учирдаг чирэгдэл арилж, эдийн засгийн үр өгөөж нэмэгдэнэ. Тухайлбал, БНХАУ-аас тээвэрлэгдэн ирж буй бараа бүтээгдэхүүнд хоёр улсын гааль тус бүр дээр бүрдүүлэлт хийж иргэд, аж ахуйн нэгжүүдийг чирэгдүүлдэг асуудлыг цэгцлэх эхлэлийг тавьж байгаа юм. Нэг талдаа хийсэн гаалийн бүрдүүлэлт хоёр талдаа ижил байх нөхцөлийг бүрдүүлэхэд анхаарч байгаа гэсэн үг. Ингэснээр татвараас зайлсхийх боломжгүй болж, цаг хугацаа хэмнэхээс гадна эдийн засгийн ач холбогдолтой.

Төмөр замаар холбогдож байгаа бүх улс орнууд, ялангуяа гуравдагч орноос орж ирж байгаа чингэлэг, ачаа барааны талаарх мэдээллийг ачуулсан улсын гаалийн албанаас ачаа бараа ирэхээс өмнө түрүүлж цахимаар авч, өөрийн бүртгэлийн санд оруулах нөхцөл бүрдэнэ. Тийм учраас гаалийн татвар зугтах, татварыг багасгах, барааны тоо, хэмжээг багасгах боломжгүй болно гэлээ.  

Байнгын хорооны хуралдаанд оролцсон гишүүдийн олонх тус хуулийн төслийг чуулганы нэгдсэн хуралдаанаар хэлэлцүүлэхийг дэмжсэн гэж УИХ-ын Хэвлэл мэдээллийн газраас мэдээлэв.