Ulaanbaatar
ЗАВХАН: Мал сүрэгт ямааны эзлэх хувь өсжээ
ОРОН НУТГИЙН МЭДЭЭ | ЗАВХАН
Улиастай, 2025 оны дөрөвдүгээр сарын 3 /МОНЦАМЭ/. Завхан аймгийн нийт бог малд эзлэх хонь ямааны харьцаа 40:60 байна. Нийт мал сүрэгт өнгөрсөн жилээс хонь 48 хувь, ямаа 36.2 хувь болж өсжээ.
Манай улсын хонь, ямааны харьцаа 1990 он хүртэл 75:25 буюу 3 хонинд нэг ямаа ногдож, зохистой харьцааг хадгалж байсан.
Гэвч сүүлийн жилүүдэд сүргийн бүтцэд болон малын бэлчээр ашиглалтад зохистой энэ уламжлалт харьцаа алдагдсаар 30 орчим жил болж байна.
Тухайлбал, ямааны тоо толгойн мэдэгдэхүйц өсөлт 1993 оноос эхэлж, ноолуур үнэд орсонтой холбогдон 1994-2003 онд хонины тоотой ижил түвшинд болж, 2003-2009 оны ямааны тоо хонины тооноос давж, 2009-2015 онд хонины тоо толгойтой дүйцэж, 50:50 харьцаатай болсон байна.
Завхан аймаг мал тооллогын урьдчилсан дүнгээр 2024 оны жилийн эцэст 3008.2 мянган толгой мал тоолуулжээ. Малын тоо өмнөх оныхоос 59.3 мянган толгойгоор буюу 1.9 хувиар буурсан хэдий ч нийт мал сүрэгт ямаа 1089.4 сая болж өмнөх оноос 3.7 хувиар өссөн байна.
Сүүлийн 34 жилд мал сүрэгт ямааны эзлэх хувь 19.2 хувиар нэмэгджээ.
Тиймээс мал аж ахуй, газар тариалангийн үйлдвэрлэлийн хувьд нэг малаас авах бүтээгдэхүүний хэмжээ, га-гийн ургацын хэмжээг нэмэгдүүлэх.
Малын ноос, ноолуур, арьс шир, сүүний чиглэлээр боловсруулах жижиг дунд үйлдвэрлэлийг дэмжин хөгжүүлэх шаардлагатай байна. Малчин өрх бүр сүргийн зохистой бүтцийг бүрдүүлэн таван хошуу малтай байх, ашиг шим өндөртэй таваарлаг мал аж ахуйг хөгжүүлэх нь чухал байна.
Ингэхэд малчин хүн бүрийн хичээл зүтгэл чухал. Мал аж ахуйн салбарын үйлдвэрлэлд гарч байгаа зарим өсөлт нь малын тооноос хамаарч байгаа бөгөөд цаашид нэг малын ашиг шим, чанарын үзүүлэлтэд анхаарлаа хандуулж, энэ чиглэлээр тодорхой ажлыг үе шаттайгаар авч хэрэгжүүлэх.
Суурин болон бэлчээрийн хосолсон маллагаанд малчдын хөдөлмөрийг хоршуулах, бэлчээрийг усжуулах, бэлчээрийн ашиглалт, хамгаалалтад чиглэсэн үйл ажиллагаа ихээхэн чухал юм гэж аймгийн Статистикийн хэлтсээс мэдээлэв.
