Ulaanbaatar
ЗАВХАН: Томоохон голуудад халиа гүйж байгаа тул мөсөн дээгүүр зорчихгүй байхыг зөвлөв
ОРОН НУТГИЙН МЭДЭЭ | ЗАВХАН
Улиастай, 2025
оны дөрөвдүгээр сарын 2 /МОНЦАМЭ/. Завхан аймгийн нийт нутгийн 66 хувь нь цастай, 34 хувь нь цасгүй
байна.
Дөрвөлжин, Улиастай, Алдархаан, Ургамал, Шилүүстэй суманд огт цасгүй. Завханмандал, Идэр, Цагаанчулуут, Яруу суманд 1-4 баллын цасан бүрхүүлтэй. Бусад сумын нутгаар цасны дундаж зузаан тал газраа 0-18 см, хамгийн их нь Тэс сумд зарим газраа 18 см, Баянхайрхан сумд 17 см, Түдэвтэй сумд 15 см, Тосонцэнгэл сумд 12 см гээд 12 сум цасан бүрхүүлтэй байна. Цасны дундаж нягт 0.12-0.33 гр/см3 байна. Ихэнх нутгаар цасан бүрхүүлтэй байгаа хэдий ч цаг агаарын огцом дулаарлаас болж голын мөс хэврэгшсэн, шар усны үер эрт эхэлсэн байна.
Ойрын өдрүүдэд огцом дулаарснаар уулын цас хайлах төлөвтэй байгаа тул томоохон голуудад халиа гүйж байгаа бөгөөд цаашид усан зах үүсэж мөс задарч, мөс хэврэгших тул мөсөн дээгүүр зорчихгүй байхыг Завхан аймгийн Ус цаг уур орчны шинжилгээний төвөөс анхааруулав.
Өнөөдрийн байдлаар Хангайн нуруунаас усжих Богд, Буянт, Дээд-толгой, Хожуул, Идэр Их-Уул, Хар нуур, Ойгон нуур битүү мөсөн бүрхүүл харзтай мөсний зузаан 65-98 см байна. Харин Тэс, Хүнгүй, Завхан, Чигэстэй, голуудын мөсний зузаан 40-64 см, битүү мөсөн бүрхүүл харзтай байна.
Яруугийн гол, Идэр голын мөсний зузаан 11-33 см, ёроолдоо хүртэл хөлдсөн байна. Гэсэн хэдий ч зарим гол мөрний мөсний зузаан өмнөх арав хоногоос 5-45 см нимгэрч, мөсний нягт багасан, хэврэгшиж байгаа тул мөсөн дээгүүр явах болон авто тээвэр хийхгүй байхыг онцгойлон анхааруулж байна.
Шар усны үерийн эхлэх хугацаа нь Хангайн нуруунаас эх авсан гол мөрөнд хаврын шар усны үер голын адгаар дөрөвдүгээр сарын эхний 10 хоногт ус хурах талбайн ихэнх нь 2500м-ээс дээш өндөрт хамрагдаж ажиглагдана.
Энэ хаврын шар усны үерийн хамгийн их хэмжээ 1500м-ээс доош өндөр бүхий ус хурах талбайтай голуудад мөн сарын хоёрдугаар арав хоногт тохиолдоно.
Харин хаврын шар усны үерийн дуусах хугацаа нь хангай нурууны өвөр хийгээд зүүн талын голуудад тавдугаар сарын сүүлийн 10 хоногт, Хангай нурууны баруун талын голуудад зургаадугаар сарын эхний 10 хоногт дуусна хэмээн Завхан аймгийн УЦУОШТ-ийн гадаргын ус судлалын өртөөнөөс тус тус мэдээлэв.
Завхан гол, Завхан аймгийн Алдархаан сум, Говь-Алтай аймгийн Жаргалан сумын зааг
