Улаанбаатар /МОНЦАМЭ/. Улс орны хөгжлийн хэрэгцээ, шаардлагаар үндэсний дээд боловсролтой мэргэжлийн боловсон хүчин, түүний дотор инженер, технологийн дээд боловсролтой мэргэжилтэн бэлтгэж эхэлсэн түүхт 60 жилийн ой энэ оны 10 дугаар сард тохионо.

Монголын үндэсний инженер техник, технологийн дээд боловсролтой мэргэжилтэнг эх орондоо сургаж бэлтгэх ажлыг БНМАУ-ын Сайд нарын Зөвлөлийн 1959 оны тогтоолоор эхлүүлж, барилгын инженер, аж үйлдвэрийн инженер-эдийн засагч мэргэжлийн сургалтыг МУИС-ийн бүрэлдэхүүнд зохион байгуулснаар өнөөдрийн  ШУТИС-ийн хөгжлийн гараа эхэлсэн түүхтэй.

Өнөөдөр ШУТИС нь бүрэлдэхүүндээ 11 сургууль, Бизнесийн ба Инженерийн ахисан түвшний сургууль, ШУТИС-Коосен технологийн коллеж, ШУТИС-ийн харьяа Ерөнхий боловсролын ахлах сургууль, эрдэм шинжилгээний 4 хүрээлэн, сургалт судалгааны 46 төв, 18 судалгааны профессорын баг, 20 000 гаруй оюутан суралцагч, 2000 гаруй багш, ажилтантай Монгол Улсын инженер, технологийн дээд боловсролтой мэргэжилтэн бэлтгэдэг тэргүүлэх их сургууль, дээд боловсрол, шинжлэх ухаан технологи, соёлын нэг томоохон төв болоод байна.

“Хөдөлмөрийн гавьяаны улаан тугийн одон”-т тус сургууль нь Монгол Улсын дээд боловсролын салбарын өөрчлөлт, шинэчлэлтийг манлайлан сургалтын кредит систем, их сургуулийн удирдлагын мэдээллийн нэгдсэн систем, профессорын багийн зохион байгуулалт, нээлттэй их сургуулийн үндэс болох электрон сургалтын систем, инженерийн дээд боловсролын шинэчлэлийн олон улсын CDIO-гийн шинэ стандартыг сургалтад нэвтрүүлэх, байгууллагын болон хөтөлбөрийн олон улсын магадлан итгэмжлэл хийлгэх зэрэг олон шинэчлэл, өөрчлөлтийн анхдагч юм.

Эх орондоо инженерийн дээд боловсролтой мэргэжилтэн бэлтгэх их үйл хэргийн 6 аравны түүхийг бүтээж яваа тус сургуулийн эрдмийн хамт олны дундаас олон зуун эрдэмтэн, ардын цолтон, улсын гавьяатан, төрийн шагналтан, төр, нийгмийн зүтгэлтэн тодорч, төгсөгчдөөс Монгол Улсын хөдөлмөрийн баатар, алдар гавьяатнууд, төр нийгэм, үйлдвэрлэл бизнесийн салбарын шилдэг удирдагч, менежерүүд, инженер, технологич, эдийнзасагч, хөдөлмөрийн сайчууд олноороо төрөн гарсан. 

Нийт багш нарын 40 гаруй хувь нь эрдмийн зэрэг, цолтой бөгөөд шинийг санаачлагч, эрдэмтэн судлаачид нано, био, гео-мэдээллийн технологи зэрэг орчин үеийн шинжлэх ухааны олон чиглэлээр судалгаа шинжилгээ хийж, дэвшилтэт технологийг эзэмшин үндэсний үйлдвэрлэлд нэвтрүүлэхэд хувь нэмрээ оруулсаар байгаагийн дотор чацаргана, цөцгийн тос боловсруулах төхөөрөмж, хүнсний олон нэрийн бүтээгдэхүүн болон хөвөн, ноосон даавуу, арьс шир боловсруулах, үйлдвэрлэх технологи, орон сууцны халаалт, эрчим хүчийг хэмнэлттэй ашиглах технологи, замын хөдөлгөөний гэрэл дохио зэрэг олон шилдэг бүтээлийг үйлдвэрлэлд нэвтрүүлээд байна

ШУТИС-ийн гадаад харилцаа, хамтын ажиллагаа өргөжин тэлж, өнөөдөр гадаадын 200 гаруй их, дээд сургууль, эрдэм шинжилгээний байгууллагатай хамтран ажилладаг. Түүний дотор гадаадын 20 гаруй их сургуультай хамтарсан сургалтын хөтөлбөр хэрэгжүүлж байна.

ШУТИС өнгөрсөн хугацаанд нийт 140 гаруй мэргэжлээр инженер, технологийн дээд боловсролтой 80 мянга гаруй мэргэжилтнийг төгсгөн гаргажээ.

ШУТИС-ийн хамт олон түүхт 60 жилийн ойгоо тохиолдуулан “ШУТИС-ийн түүхэн замнал” нэртэй 6 боть бүтээлийг эмхэтгэн гаргаад байна. Мөн ШУТИС-ийн эрдэмтэн багш нар орчин үеийн агуулга, стандартад нийцүүлсэн 60 үндсэн сурах бичгийг шинэчлэн гаргаж байгаа нь түүхт 60 жилийнхээ ойг угтан хийж буй томоохон бүтээл төдийгүй, дээд боловсролын салбарын хөгжилд оруулж буй томоохон хувь нэмэр юм.

Тус их сургууль нь судалгаанд суурилсан их сургууль болон хөгжих зорилтын хүрээнд судалгаа, инновацын дэд бүтцээ бүрдүүлэх зорилгоор шинээр “Эрдэм шинжилгээ, технологи инновацын төв” 8-р байрыг барьж, ашиглалтад хүлээн авахад бэлэн болоод байна. Энэ байранд тус их сургуулийн судалгааны тэргүүлэх лаборатори, гарааны компаниуд, Нээлттэй боловсролын төв, ШУТИС-Коосэн технологийн коллеж, ШУТИС-ийн музей, Олон улсын Эрдэм шинжилгээний хурлын танхим зэрэг олон чухал нэгж ажиллах юм.

Аж үйлдвэрлэлийн хөгжлийн шинэ эринд их сургуулиудын гүйцэтгэх үүрэг оролцоог илүү өргөн хүрээнд авч үзэх болсонтой холбогдуулан ШУТИС-д инженер технологийн чиглэлээр дээд боловсролтой мэргэжилтэн бэлтгэж эхэлсэн 60 жилийн ойн нэрэмжит “Тогтвортой хөгжилд дээд боловсрол-дэвшилтэт технологийн үүрэг, ач холбогдол”  сэдэвт олон  улсын форумыг 2019 оны 10 дугаар сарын 15-16-нд БСШУСЯ-ны дэмжлэгтэйгээр зохион байгуулах гэж байна. Тус форумд ШУТИС-тай идэвхтэй хамтран ажилладаг, гадаадын 24 их сургуулийн захирлууд оролцохоор мэдэгдээд байна. 

        Хөдөлмөрийн гавьяаны улаан тугийн одонт

Шинжлэх Ухаан, Технологийн Их сургуулийн түүхт 60 жилийн ойн

хүндэтгэлийн ёслолын хөтөлбөр 

                                                                                                                                                Бэлтгэсэн: Х.Отгон-Эрдэнэ