Улаанбаатар, 2024 оны аравдугаар сарын 9 /МОНЦАМЭ/ Эрүүл мэндийн яамны Төрийн нарийн бичгийн дарга Д.Очирбат Олон улсын Атомын энергийн агентлагаас хэрэгжүүлж буй “Хүнс, хөдөө аж ахуй, үйлдвэр, хүний эрүүл мэнд, хүрээлэн буй орчны салбарт электрон цацрагийн технологи, түүний хэрэглээг дэмжих нь” төслийн шинжээчийн багтай өнөөдөр уулзаж, хамтын ажиллагааны талаар санал солилцлоо.

Уулзалтын эхэнд тэрбээр тус багт манай улсад айлчлал хийж, төслийн хүрээнд “Электрон цацрагийн технологийн хэрэглээ” сургалтыг амжилттай зохион байгуулсанд талархал илэрхийлэв.

Олон улсын Атомын энергийн агентлагаас Ази, Номхон далайн бүсийн хамтын ажиллагааны хэлэлцээрийн хүрээнд 2024-2028 онд уг төслийг цөмийн технологийг үйлдвэрлэлийн зориулалтаар ашиглах, шарлагын аппарат, техник технологийг нэвтрүүлэх, судалгаа шинжилгээ, инноваци хөгжүүлэхээр зорилгоор хэрэгжүүлж байгаа бөгөөд Хүнс, хөдөө аж ахуй, хөнгөн үйлдвэрийн яам, Эрүүл мэндийн яам, Боловсролын яам, Цөмийн энергийн комисс (ЦЭК)-ийн хамтарсан Ажлын хэсгийг байгуулан ажиллаж байгаа юм.
 
Энэ ажлын хэсгийнхэн төслийн шинжээчдийн багтай хамтран “Электрон цацрагийн технологийн хэрэглээ” сэдэвт үндэсний семинарыг ХААХҮЯ-д өнгөрсөн өдрүүдэд зохион байгуулж, хүнс, хөдөө аж ахуй болон эрүүл мэндийн салбарын төр, хувийн хэвшлийнхэнд мэдээлэл хүргэжээ.

Уулзалтын үеэр АНУ-ын Эрчим хүчний яамны Радиологийн аюулгүй байдлын албаны төлөөлөгч Мэттью Кескула семинарт эрүүл мэндийн салбарын төрийн болон хувийн хэвшлийнхэн идэвхтэй оролцсонд баяртай байгаагаа дуулгаад, электрон цацрагийн технологийг эрүүл мэндийн салбарт хэрхэн ашиглах талаар товч мэдээлэл өгч, Электрон цацрагийн технологи (e-Beam/X-ray)-ийг ашиглах Шарлагын төв байгуулах ТЭЗҮ боловсруулж байгаа талаараа дуулгалаа.
 
Манай улс одоогоор эмнэлгийн хэрэгслээ этиленоксидийн хийгээр ариутгаж буй. Гэвч этиленоксид нь байгаль орчин, хүний эрүүл мэндэд эрсдэл дагуулдаг технологи. Тиймээс электрон цацрагийн технологийг эмнэлгийн нэг удаагийн хэрэгслийн ариутгалд ашиглавал зардал хэмнэхээс гадна аюулгүй байдлыг хангах зэрэг олон талын ач холбогдолтой. Учир нь электрон цацрагийн шарлага нь бүтээгдэхүүний бүтцийг эвдэхгүй микроорганизмыг бүрэн устгадаг технологи аж.

Уулзалтын төгсгөлд Эрүүл мэндийн яамны Төрийн нарийн бичгийн дарга Д.Очирбат эрүүл мэндийн салбарт эмнэлгийн нэг удаагийн хэрэгслийг ариутгах технологио олон улсын стандартад нийцүүлэх тал дээр хамтарч ажиллахад бэлэн байгаагаа илэрхийллээ.

Төслийн шинжээчдийн багт АНУ-ын Эрчим хүчний яамны Радиологийн аюулгүй байдлын албаны төлөөлөгч   Мэттью Кескула,  Ази номхон далайн бүсийн хамтын ажиллагааны төсөл хөтөлбөрийн хэлтсийн дарга Мэри Жеон, Номхон далайн баруун хойд үндэсний лаборатори Альтернатив технологийн хөтөлбөрийн менежер  Женифер Элстир, Техасын “Эй энд Эм” электрон цацраг судлалын үндэсний төвийн  захирал Суреш Пиллай, Олон улсын хөтөлбөрийн удирдагч Оскар Акуна Номхон далайн баруун хойд үндэсний лабораторийн Ахлах цахилгааны инженер Жейкоб Эллис нар багтдаг аж.