"Чингис хаан" одонгийн тухай сонирхолтой баримт
МОНГОЛЫН МЭДЭЭ | УЛС ТӨРУлаанбаатар, 2024 оны арваннэгдүгээр сарын 2 /МОНЦАМЭ/. Өнөөдөр Их эзэн Чингис хааны мэндэлсний 862 жилийн ой, Монгол бахархлын өдөр тохиож байна. Үүнтэй холбогдуулж Монгол Улсын төрийн дээд шагнал-тэргүүн зэргийн "Чингис хаан" одонгийн талаарх зарим сонирхолтой баримтыг хүргэж байна.
-“Чингис хаан” одонг Монгол Улсын тусгаар тогтнол, бүрэн эрхт
байдал, үндэсний эв нэгдлийг бататган бэхжүүлэх, эх орондоо хүмүүнлэг,
ардчилсан нийгэм цогцлуулан хөгжүүлэх, нийгэм, эдийн засаг, соёл, шинжлэх
ухааны дэвшлийг хангах, төрт ёс, түүх соёлынхоо уламжлалыг гүнзгий судалж, хойч
үедээ өвлүүлэх, тэдгээрийг дэлхийн бусад оронд сурталчлан таниулах үйлсэд
жинтэй хувь нэмэр оруулж, төр, нийгэм, үндэстний өмнө онцгой гавьяа байгуулсан
иргэн болон байгууллагыг шагнахаар анх 2002 онд УИХ-ын тогтоол гарч байв.
-"Чингис хаан" одонг зөвхөн Монгол Улсын Ерөнхийлөгчийн зарлигаар олгодог. Нийт 18 удаагийн шагнал гардуулах ёслол болсноос 15 нь хувь хүн, байгууллагаас Монгол Улсын Зэвсэгт хүчин, ХҮ хамтлаг, Морин хуурын чуулгыг шалгаруулсан юм.
-“Чингис
хаан” одон хүртэгсэд:
2005 онд Монгол Улсын анхны Ерөнхийлөгч П.Очирбат
2006 онд Төрийн шагналт хөгжмийн зохиолч Б.Шарав
2009 онд Монгол Улсын Ерөнхий сайд асан П.Бямбасүрэн
2010 онд Төр, нийгмийн зүтгэлтэн Р.Гончигдорж
2011 онд Монгол Улсын Ерөнхийлөгч асан Н.Багабанди
2012 онд УИХ-ын гишүүн асан Д.Дэмбэрэл
2013 онд Монгол Улсын Ерөнхий сайд асан Д.Содном
2014 онд Нэрт эрдэмтэн, физикч Х.Намсрай
2015 онд Соёлын гавьяат зүтгэлтэн, нэрт зохиолч, яруу найрагч
Г.Мэнд-Ооёо
2016 онд Монгол Улсын гавьяат жүжигчин, дуурийн дуулаач
Г.Ариунбаатар
2017 онд Монгол Улсын гавьяат тамирчин, Хөдөлмөрийн баатар
Н.Түвшинбаяр
2019 онд Монгол үндэстний хөгжмийг рок дуугаралттай
хослуулсан ХҮ хамтлаг
2021 онд Дэлхийн 101 дэх, Азийн хоёр дахь сансрын нисгэгч
бөгөөд нислэгийн инженер, хошууч генерал Ж.Гүррагчаа
2021 онд Монгол Улсын Зэвсэгт хүчин
2022 онд Академич Д.Доржготов
2022 онд АНУ-ын эрдэмтэн Жак Уэтерфорд
2023 онд Морин хуурын чуулга
2024 онд НҮБ-ын найм дахь Ерөнхий нарийн бичгийн дарга Бан Ги Мүн юм.
-“Чингис хаан” тэргүүн зэргийн одонг энэ жил НҮБ-ын найм дахь Ерөнхий нарийн бичгийн дарга Бан Ги Мүнд Монгол Улсын Ерөнхийлөгч У.Хүрэлсүх гардуулав. Ингэснээр Бан Ги Мүн нь АНУ-ын эрдэмтэн Жак Уэтерфордын дараа “Чингис хаан” тэргүүн зэргийн одон хүртэж байгаа хоёр дахь гадаад хүн болов.
-“Чингис хаан” одонг жилд нэг удаа нэг хүртэл хүнд олгох хязгаартай ч 2022 онд хоёр хүнд нэг дор олгосон юм. Тодруулбал, Академич Д.Доржготов, АНУ-ын эрдэмтэн Жак Уэтерфорд нар тухайн жилийн шагналын эзэд болж байв.
-“Чингис хаан” одонгоор шагнуулсан Монгол Улсын иргэн
“Чингис хаан” одон гардуулах ёслолын ажиллагаа, Үндэсний их баяр наадам, Үндсэн
хуулийн өдөр, Цагаан сарын баярыг тохиолдуулан зохион байгуулдаг төрийн ёслолд
урилгаар оролцдог. Тус одонг хүртсэн Монгол Улсын иргэн нь Монгол Улсын
Ерөнхийлөгчийн гадаад улсад хийх албан ёсны айлчлалын бүрэлдэхүүнд
багтах, хөрөг зургийг нь Төрийн ордон дахь Ёслол хүндэтгэлийн баганат танхимд хүндэтгэлтэйгээр
байршуулах зэрэг эрх ямба эдэлдэг.