ШИНЖЛЭХ УХААН
Нарны аймаг руу орж ирсэн сүүлт одны зургийг үзүүлжээ
МИНСК, 2025 оны арваннэгдүгээр сарын 20 /BelTA/.  Манай Нарны аймагт цор ганц удаа маш хурдтай орж ирсэн сүүлт одны зургийг АНУ-ын Агаарын нислэг, сансрын уудмыг шинжлэн судлах төв /НАСА/ лхагва гарагт үзүүлжээ. 
2日
“Google”-ийн хиймэл оюуныг ашиглан үүдэл эс гарган авна
ТОКИО, 2025 оны арваннэгдүгээр сарын 18 /TASS/. Японы эрдэмтэд үүдэл эс гарган авах үр дүнтэй аргыг боловсруулахын тулд Америкийн “Google” компанийн хиймэл оюуныг ашиглахаар шийдвэрлэжээ. Энэ тухай “Nikkei Asia” сонинд эрдэмтдийн мэдэгдлийг эш татан бичсэн байна. 
4日
Ангараг гаргийн соронзон оронг судлах аппаратуудыг “New Glenn” пуужингаар хөөргөв
НЬЮ-ЙОРК, 2025 оны арваннэгдүгээр сарын 14 /TASS/. АНУ-ын гараг судлаачид Ангараг гаргийн соронзон мандлын шинж чанарыг судлах зорилгоор бүтээсэн “ESCAPADE” нэртэй гараг хоорондын хоёр автомат станцыг /зонд/ тэрбумтан Жефф Безосын үүсгэн байгуулсан “Blue Origin” компанийн “New Glenn” зөөгч пуужингаар сансарт амжилттай хөөргөжээ. 
8日
Их Британид амьтан дээр туршилт хийхийг зогсооно
ЛОНДОН, 2025 оны арваннэгдүгээр сарын 12 /Anadolu/. Шинжлэх ухааны туршилтуудыг амьтан дээр хийхийг үе шаттайгаар зогсоох, өөр дэвшилтэт технологиор солих зорилго бүхий 75 сая фунт стерлингийн /98 сая ам.доллар/ төлөвлөгөөгөө Их Британийн Засгийн газар мягмар гарагт танилцууллаа.
11日
Дэлхийгээс тойрог зам хүртэл квант холбоо үүсгэж болохыг нотолжээ
СИДНЕЙ, 2025 оны арваннэгдүгээр сарын 11 /new-science/. Квант гэрлийн цацраг дэлхийгээс тойрог зам руу дамжуулах боломжтой гэдгийг эрдэмтэд дэлхийд анх удаа баталжээ. Дээш чиглэлийн харилцаа холбооны сувгуудыг бий болгох боломжтой гэдгийг харуулсан энэхүү ололт нь дэлхий даяар квант интернэтийн сүлжээ бий болгох замд чухал алхам болж байна.
11日
Ходоодны эсүүдийг инсулин ялгаруулдаг болгох генийн эмчилгээний аргыг боловсруулжээ
МОСКВА, 2025 оны арваннэгдүгээр сарын 7 /TASS/. Хятад, Америкийн молекулын биологичид хүний ходоодны эсийг “дахин програмчилж”, инсулин ялгаруулдаг болгох шинэ аргыг боловсруулжээ. Генийн эмчилгээний энэхүү аргыг турших ажил амжилттай болсон тухай Үүдэл эс судлалын олон улсын нийгэмлэг (ISSCR) мэдээлсэн байна. 
15日
ХДХВ-ийн омгуудын 98 хувийг саармагжуулдаг эсрэг биетийг илрүүлжээ
БЕРЛИН, 2025 оны арваннэгдүгээр сарын 6 /DW/. Кёльнийн их сургуулийн эмнэлгийн судлаачид хүний дархлал хомсдолын вирусийг (ХДХВ) судлах чиглэлд томоохон дэвшил гаргаснаа зарлажээ.
16日
Торийн түлшийг уран болгон хувиргажээ
БЭЭЖИН, 2025 оны арваннэгдүгээр сарын 6 /Kazinform/. Торийн түлшийг цөмийн задрах урвалд ашиглах уран болгон хувиргаж чадсан анхны улс нь Хятад болсон тухай “China Daily” сонинд мэдээлжээ. 
17日
4 200 км-ын зайнаас нүдний мэс ажилбарыг амжилттай хийжээ
ШАНХАЙ, 2025 оны арваннэгдүгээр сарын 4 /TASS/. Хятадын нүдний эмч нар мэс заслын робот ашиглан дэлхийд анх удаа 4 200 км-ын зайд буй өвчтөний нүдний торлог бүрхэвчинд тарилга хийх мэс ажилбарыг амжилттай гүйцэтгэсэн тухай Сунь Ятсены их сургууль мэдээлжээ.
19日
Шэнжөү-21: Хамгийн залуу сансрын нисгэгчийг сансрын станц руу илгээжээ
БЭЭЖИН, 2025 оны арваннэгдүгээр сарын 1 /Reuters/. Хамгийн залуу сансрын нисгэгчийг бүрэлдэхүүндээ багтаасан Хятадын “Шэнжөү-21” жолоодлогот хөлгийн багийнхан баасан гарагт баруун хойд нутгийн Жючуань сансрын хөлгийн буудлаас “Long March-2F” пуужингаар хөөрсөн гэж тус улсын төрийн мэдлийн хэвлэлүүд мэдээлжээ. 
21日
"Шэнжөү-21" хөлгийн багийн гишүүдийг танилцуулжээ
ЖЮЧУАНЬ, 2025 оны аравдугаар сарын 30 /Xinhua/. Хятадын сансрын жолоодлогот нислэгийн хөтөлбөрийн газраас /CMSA/ “Шэнжөү-21” жолоодлогот хөлгийн багийн гишүүдийг танилцууллаа. 
23日
BEST халуун цөмийн реакторыг 2027 онд барьж дуусгана
ШАНХАЙ, 2025 оны аравдугаар сарын 28 /TASS/. “Хиймэл нар” гэгддэг BEST (Burning Plasma Experimental Superconducting Tokamak) халуун цөмийн туршилтын реакторыг Хятадын эрдэмтэд 2027 онд барьж дуусгахаар төлөвлөж байгаа тухай тус улсын Гадаад хэргийн яамны албан ёсны төлөөлөгч Мао Нин мэдээлжээ. 
25日
IBM компани квант технологийн салбарт чухал дэвшил гаргажээ
АРМОНК, 2025 оны аравдугаар сарын 27 /unian/. Америкийн технологийн томоохон компани болох "International Business Machines" (IBM) квант технологийн салбарт чухал дэвшил гаргаснаа мэдэгджээ. Тус компанийн инженерүүд квант компьютерын алдаа засах алгоритмыг AMD-гийн энгийн чип дээр ажиллуулж чадсан бөгөөд энэ нь анх тооцоолж байснаас даруй 10 дахин хурдан ажилласан байна.
26日
Японд гахайг эсийн аргаар хувилж үржүүлнэ
ТОКИО, 2025 оны аравдугаар сарын 27 /Kazinform/. Хүнд шилжүүлэн суулгах зорилгоор гахайн эрхтэнүүдийг ургуулдаг фермерийн аж ахуйг Японы нэгэн гарааны компани Осака мужид байгуулж байгаа тухай “Nikkei Asia” сонинд мэдээлжээ. 
27日
Хараагаа алдсан хүмүүст зориулж суулгац бүтээжээ
ЛОНДОН, 2025 оны аравдугаар сарын 23 /NEJM/. Лондоны Их сургуулийн коллеж (UCL), Мүүрфилдс эмнэлгийн судлаачид насжилтаас шалтгаалсан шар толбоны сөнөрөл өвчтэй хүмүүсийн харааг хэсэгчлэн сэргээж чадах нүдний суулгацыг зохион бүтээн туршжээ. Энэхүү суулгацыг нэмэлт бодит байдлын технологи бүхий нүдний шилтэй хослуулан ашигласнаар үр дүнд хүрсэн байна.
30日
Наран дээр 87 дэлбэрэлт болжээ
МОСКВА, 2025 оны аравдугаар сарын 17 /interfax/. Энэ долоо хоногийн эхнээс хойш Наран дээр нийт 87 дэлбэрэлт бүртгэгджээ. Үүнээс 16 нь M түвшний хүчтэй дэлбэрэлт байсан гэж ОХУ-ын Шинжлэх ухааны академийн Сансар судлалын хүрээлэнгийн Нарны одон орон судлалын лаборатори болон Газар-нарны физикийн хүрээлэн өнөөдөр мэдээлжээ. 
36日
Гангаас 10 дахин бат бөх “супер мод” бүтээжээ
ВАШИНГТОН, 2025 оны аравдугаар сарын 14 /CNN/. Америкийн нэгэн компани гангаас 10 дахин илүү бат бөх, зургаа дахин хөнгөн шинэ төрлийн мод зохион бүтээжээ. 
39日
“Starship” хөлгийн туршилтын загварыг хөөргөжээ
НЬЮ-ЙОРК, 2025 оны аравдугаар сарын 14 /TASS/. “SpaceX” компанид зохион бүтээсэн аварга том “Starship” сансрын хөлгийн туршилтын загварыг тээсэн зөөгч пуужинг хөөргөжээ. Энэ бол уг хөлгийг хөөргөх 11 дэх удаагийн туршилт юм.  
40日
Химийн салбарын Нобелийн шагналтнуудыг зарлалаа
СТОКХОЛМ, 2025 оны аравдугаар сарын 8 /BBC/. Японы химич Китагава Сусумү, Америкийн химич Ричард Робсон, Омар М.Яги нар энэ оны химийн салбарын Нобелийн шагналын эздээр тодорлоо. Энэхүү шагналыг металлорганикийн шинэ нэгдлүүдийг үүсгэснийх нь төлөө тэдэнд олгохоор шийдвэрлэжээ.  
45日
Физикийн салбарын Нобелийн шагналтнууд тодорлоо
СТОКХОЛМ, 2025 оны аравдугаар сарын 7 /BBC/. Их Британийн эрдэмтэн Жон Кларк, Америкийн эрдэмтэн Жон М.Мартинис, Францын эрдэмтэн Мишель Х.Деворе нар нүдэнд үл үзэгдэх квант механикийн хонгил болон цахилгаан хэлхээн дэх энергийн квантчиллыг нээснийхээ төлөө энэ оны физикийн салбарын Нобелийн шагналыг хүртэхээр боллоо. 
46日
モンゴル縦文字書道コンテスト、優勝者が決定 3時間
「チンギス・ハーンの血統を継ぐ活仏：東方大文化の再興」特別展が開幕 1日
チンギスハーン像に表敬 1日
「チンギスハーン」最高位勲章をアカデミー会員 S.ナランゲレル氏に授与 1日
「Google Pay」決済システムを導入 2日
陶磁器の魅力に触れる特別展が開幕 2日
「エメールト」エコパーク、家畜由来原料の43.5％を加工 2日
「チンギスハーン」最高位勲章をアカデミー会員 S.ナランゲレル氏に授与 2日
第１回モンゴル・インドネシア・ビジネス・フォーラムが開催 2日
フレルスフ大統領は「ガザル・シム」社を視察 3日
ウムヌゴビ県：ゴビの風に舞う羽たち 3日
岡田和行氏：母語力こそ、文学翻訳の質を決める 3日
首相は中国の李強首相と会談　モスクワ市 3日
モンゴル代表、8カ国対抗戦で準優勝 3日
首相：「オユトルゴイ」の維持管理費の削減に関する立場を表明 3日
モンゴル国、SCO加盟国とインフラ事業・人文分野で協力 3日
ザンダンシャタル首相、ロシア大統領を表敬 4日
モンゴル国、SCO加盟国とインフラ事業・人文分野で協力 4日
フブスグル県：初雪に彩られた「秋の色彩」 4日
灌漑面積、倍増予定 4日
ケトルベル世界選手権で12個のメダルを獲得 5日
カシミヤ産業で年間10億米㌦の収入確保が可能 5日
ミシュスチン・ロシア首相：モンゴルへの燃料輸出量を増やす 5日
首相はロシアと中国の首脳らと会談予定　モスクワ市 5日
カシミヤ製品を約10ヵ国に輸出 5日
トータル部門の初メダルを獲得 5日
税金対策は予防、コンサルティング、協働開発の原則へ転換すべき 5日
モンゴル人民党党首にニャムオソル・オチラル氏が選出 5日
住宅ローン残高の97.3％が正常貸付 5日
社会保険基金収入、15.9％上昇 5日
モンゴルに滞在する外国人、過去5年で2万3000人増加 6日
今週のモンゴル【11月17日～11月23日】 6日
ADB常駐代表と会談 6日
キューバ大使の信任状写しを受理 8日
フレルスフ大統領とエンフバヤル大臣は「チグ」ブランドの工場を視察 8日
フスレンザヤ選手とサイハンチメグ選手、アマチュア世界チェス選手権で優勝 8日
優秀楽曲購入規則を改正 8日
児童のデジタル依存症の予防と知的発達支援プログラムを開始 8日
アルハンガイ県：湖や河川周辺で約8690羽のカワウが確認 8日
鉄道プロジェクトの進歩を紹介 8日
モンゴルでリハビリをより広めていきたいです。 8日
177ヵ国と貿易を実施 8日
預金は2兆9000億トゥグルグ増加 9日
フブスグル：ダルハド部族の大移動 9日
食品販売額、10兆9000億トゥグルグに到達 9日
コーデックス委、モンゴル提案の滅菌ラクダ乳規格を承認 9日
建設・改修事業費、2兆トゥグルグ増加 9日
戦力的重要な製品供給支援法案を上程 9日
2026年度国家予算案を可決 9日
副首相にガンホヤグ氏を任命 9日
モンゴル人のベトナム渡航、50％増加 10日
医療従事者基本給　来年中に300万トゥグルグへ 10日
ザブハン県:テス川のビーバー生息数が順調に増加 10日
「モンゴル国2026～2030年開発5カ年基本方針」を発表 10日
サンボ世界選手権で計7個のメダルを獲得 11日
モンゴル代表、11個のメダル獲得 11日
トルーナー選手、IBSA柔道アジア選手権で優勝 11日
ビジネス分野での協力拡大を協議 11日
カナダ政府の事業拡大を重視 11日
温室効果ガス排出を30％削減 11日
石炭販売量と市場価格の決定原則に合意 11日
来年度予算法案第三読会の再審議 12日
モンゴル国人権状況に関する第4回報告書を提出 12日
ボルガン県：観光ガイド・通訳者養成研修を実施 12日
石炭輸出が1.4％減少 12日
160ヵ国と貿易を実施 12日
ダルハン・オール県：高校生向け「IELTS-100」プログラム再開 12日
ビザ延長申請、ISF.mnでオンライン受付開始 12日
ノミンエルデネ氏：ビエルゲーは年齢を問わず誰でも舞える 12日
ウランバートル市と保寧市、協力覚書を締結 12日
インデックス-15160、郵便ボックス1514、ジグジドジャブ通り-８、チンゲルティ区、ウランバートル市、モンゴル, info@montsame.gov.mn
MONTSAME News Agency ©2025