Эрдэнэбат.Г
erdenebat@montsame.mn
2024-12-21 22:32:40
Ерөнхийлөгчийн хоригоос ард нийтийн асуулга хүртэл
Ард нийтийн санал асуулгын тухайд авч үзвэл бидний мэдэх зүйл, хуримтлуулсан туршлага бага, өнгөрсөн хугацаанд энэ талаар болсон үйл явдал явцуу хүрээн ( 1945 онд явуулсан гэх)-д байх жишээтэй. Одоо  хэрэглэх гэж байгаа  ард нийтийн санал асуулгыг шууд ардчиллын нэг хэлбэр гэж үздэг аж. Ирээдүйд энэ хуулийг амьдралд маш олон удаа хэрэглэх нь тодорхой. Тэр талаас нь авч үзвэл ард нийтийн санал асуулгыг араасаа маш олон муу үр дагавар гаргах байдлаар энэ хуулийг хэрэглэж болохгүй болов уу. Тийм учраас “бүгдээрээ хэлэлцвэл буруугүй, бүлээн усаар угаавал хиргүй” гэдэгчлэн алдаа бага гаргах (болж өгвөл гаргахгүй) үүднээс эхнээс нь сайн ярилцаж зохион байгуулах хэрэгтэй болов бололтой. Уг нь Үндсэн хуулийн нэмэлтийг ард түмнээс асуух хэрэгтэй болсон тул ард нийтийн санал асуулгын хуулийг анх удаа хэрэглэх хэрэгцээ шаардлага гарлаа. 
1916 өдөр
Үндсэн хуулийн нэмэлтээс ээлжит бус сонгууль руу
Улаанбаатар /МОНЦАМЭ/. Дөрвөн улиралтай манай ороны хувьд өвлийн улиралд (11 дүгээр сард) ээлжит бус сонгууль явуулж болохгүй гэж олон хүн үзэж байгаа бололтой. Энэ бол нэг хүчин зүйл мөн. Гэхдээ дээрх үйл явдлыг хийж гүйцэтгэсний дараа үүсэх нөхцөл байдал түүнээс чухал байж таарна. Энд хэн ямар хариулт өгөх бол. Үндсэн хуулийн нэмэлтээс эхэлсэн өнгөрсөн зуны улс төр, ээлжит бус сонгууль руу гулган орох уу, үгүй юү гэдэг нь асуултын тэмдэг хэвээрээ байна.
1920 өдөр
Долоон хүний тав нь сарын дунджаас доогуур цалин авдаг
Нийгмийн даатгалын ерөнхий газар (НДЕГ)-т  энэ оны хоёрдугаар улиралд нийт 41.9 мянган аж ахуйн нэгж, байгууллага (ААНБ)-ын 675.9 мянган ажиллагчид НДШ төлжээ. Шимтгэл төлөгчдийн 67.4 мянга нь 320000 төгрөг хүртэл, 89.1  мянга нь 320001-500000 төгрөг, 209.1  мянга нь 500001-900000 төгрөг, 148.7  мянга нь 900001-1300000 төгрөг, 42.0  мянга нь 1300001-1500000 төгрөг, 119.6  мянга нь 1500001 төгрөгөөс дээш цалинтай байсан аж.Салбараар  нь авч үзэхэд уул уурхай, олборлолтын салбарынхны сарын дундаж цалин хамгийн өндөр 2.6 сая төгрөг байна. Харин хөдөө аж ахуй, ой, загас агнуурын мэргэшсэн ажилтных 615.3 мянган төгрөг буюу хамгийн бага гарчээ. Нэг ажилтанд ногдох сарын дундаж цалин 2019 оны  хоёрдугаар улирлын байдлаар 1.2 сая төгрөг болж, өмнөх оны мөн үеэс 135.6  мянган төгрөгөөр (2018 оны дөрөвдүгээр улирал) өссөн байна. 
1923 өдөр
Саналын томьёоллыг УИХ батална
Ард нийтийн санал асуулгын зардал дээрхийн нэгэн адил олны анхаарлын төвд байна. Энэ талаар анх “Ерөнхийлөгчийн сонгуулийн хэмжээний зардал гарна” гэж эрх баригчид мэдэгдсэн. Монгол Улсын Ерөнхийлөгчийн сонгуулийн төсвийг  2017 онд 14,9 тэрбум төгрөг гэж баталсан юм билээ. Харин анхны санал хураалтаар гурван нэр дэвшигчийн хэн нь ч 50 дээр нэмэх нэг хувийн санал аваагүй тул дахин санал хураасан. Дахин санал хураахад долоон тэрбум төгрөг нэмж зарцуулсан аж. Гэтэл Сонгуулийн ерөнхий хороо (СЕХ) ард нийтийн санал асуулга явуулахад 29 тэрбум төгрөг шаардлагатай гэсэн тооцоог УИХ-ын Төрийн байгуулалтын байнгын хороонд танилцуулсан нь бусдын нүдийг орой дээр нь гаргасан гэж хэлж болно. Зардал тойрсон яриа үүгээр хязгаарлагдаагүй. Улсын төсөв тодотгоно, тодотгохгүй Засгийн газрын нөөцөд ийм хэмжээний мөнгө байхгүй гэх мэтээр хүрээгээ тэлэв бололтой. 
1927 өдөр
Шүүх болон шүүгчийн нэр хүнд
 Улсын хэмжээнд анхан болон давж заалдах шатны шүүхэд 487 шүүгч ажиллаж байна. Түүн дээр Дээд шүүхийн 24 шүүгч нэмэгдэнэ. Нийтдээ шүүн таслах ажиллагааг 117 шүүх, 530 шүүгч явуулж байгаа юм билээ. (Ерөнхийлөгч ШЕЗ-ийн шийдвэрийг үндэслэн 17 шүүгчийн бүрэн эрхийг түдгэлзүүлсэн.) Тэдгээрийн ажиллах нөхцөлийг хангасан шүүхийн тамгын газрын ажилтнууд орно. Дээр нь шүүгч нарыг сонгон шалгаруулдаг, хариуцлага тооцох  Шүүхийн ерөнхий зөвлөл (ШЕЗ)-ийн аппаратын ажилтнууд байна.  Тэд бол туслах хэмжээний олон зэрэг дэвтэй түшмэлүүд юм даа. 
1930 өдөр
Үндсэн хуулийн хоёр дахь нэмэлтийг УИХ ард түмнээс асууна
УИХ-ын 62 гишүүн Үндсэн хуулийн 53 заалтад өөрчлөлт оруулах хуулийн төсөл өргөн барьсан. Үүнээс найман заалт огт хөндөгдөөгүй гэнэ. Үндсэн хуулийн хоёр дахь нэмэлтийн гол гол өөрчлөлт гэж “Монгол Улсын тусгаар тогтнол бүрэн баталгаажсан өөрчлөлт орууллаа” гэж тэд мэдээлэлдээ онцлон дурдсан байна. Харин одоо “Үндсэн хуулийн хоёр дахь нэмэлтийг дэмжих үү, үгүй юу гэсэн ганц асуултад ард түмнээс хариулт авах аж. Энэхүү санал асуулга яг хэдэн сарын хэдний өдөр болох вэ гэдэг товыг хараахан тогтоогүй байгаа юм билээ. Гэхдээ УИХ дахь МАН-ын бүлэг хурлаараа ийм шийдвэр гаргажээ. Ард нийтийн санал асуулгын зардалд Ерөнхийлөгчийн сонгуулийн хэмжээний зардал гарна гэж урьдчилсан байдлаар тооцжээ. 
1932 өдөр
Ерөнхий сайдын Үндсэн хуулийн хамгаалалт
Ер нь бусдыг хатгаж Ерөнхий сайдыг огцруулдаг. Дараа нь улс төрийн өндөр албан тушаалд өөрөө санаархдаг “муу зуршил”  улстөрчдийг сүүдэр мэт дагаж явдаг бололтой. Энэ “муу зуршил”-ыг арилгах үүднээс Үндсэн хуулийн хоёр дахь нэмэлтийг хийх санаа гарч ирсэн биз. Гэхдээ ийм нэмэлтийг дангаар нь оруулах боломж маш ховор, бараг боломжгүй зүйл. Ийм учраас бусад нэмэлтийг дагуулан оруулсан гэж ойлгож болно. Шүүх эрх мэдэл, баялгийн эзэн байх, УИХ-ын гишүүний тоо нэмэх гээд олон зүйл энэ удаагийн нэмэлтэд багтжээ. Тэр бүхний талаар дараа дараагийнхаа тоймд дурдах болно.
1937 өдөр
Хоёрдугаар хэлэлцүүлэг хоёр дахь төсөл
Ерөнхийлөгчийн УИХ-д өргөн барьсан Үндсэн хуулийн нэмэлтийн хоёр дахь төсөл нь багцлагдсан 49 зүйл заалт байсан байна. Төслийг байнгын хороо болон чуулганаар хэлэлцээд тогтоол гаргалаа. Энэ хуулийн төслийг УИХ бие даасан хуулийн төсөл хэлбэрээр хэлэлцэх боломжгүй. Харин санал хэлбэрээр хүлээн авч Д. Лүндээжанцан болон УИХ-ын 62 гишүүний өргөн барьсан төсөлтэй нэгтгэн хэлцэх нь зөв гэж үзжээ. Энэ байр сууринаас тайлбар хийхэд дээрх 49 саналын 16 нь эхнийх нь хэлэлцүүлгийг хийсэн Үндсэн хуулийн хоёр дахь нэмэлтийн  төсөлд ямар нэг хэлбэрээр тусгагдсан гэнэ. Харин үлдсэн хэсэгийг хэрхэн яаж хэлэлцэж эхэлсэн  төсөлд шингээх талаар ярилцах аж. 
1982 өдөр
Монгол эмэгтэйн сувдан гоёл бас соёл
Сувдан гоёлыг эмэгтэйчүүд гэзэгнээсээ гадна, энгэртээ зүүдэг гэнэ. Түүнийг энгэрийн зүүлт гэж нэрлэсэн байна. Энгэрийн сувдан зүүлт нь бас мөнгөн суурьтай, алтаар шарсан байх аж. Эмэгтэйчүүдийн эдгээр сувдан гоёл нь нас харгалзахгүй хэрэглэдэг өөрийн онцлогтой юм байна. Түүнээс гадна Богдын хатан сувдан гуталтай байсан тухай зарим эх сурвалжид тэмдэглэгдсэн байдаг. Сувд манай монголчуудын дунд гоёл, бас соёл болон үлдсэн бололтой. Тэгвэл эмэгтэйчүүдийн гоёл, бас соёл болон үлдсэн сувад гэж юу вэ. Энэ асуултад хариулахын тулд доорх зүйлийг бэлтгэлээ.
1992 өдөр
УИХ-ын чуулганы хаалт ба нээлт
Ээлжит чуулган ажлын 66 өдөр үргэлжилжээ. Ажлын өдрүүдийг  задалж үзвэл, нэгдсэн хуралдаан 24 удаа 117 цаг хуралдан 118 асуудлыг хэлэлцэн, шийдвэрлэсэн. Мөн байнгын хороод 74, дэд хороод 3, түр хороо 9, нийт 86 удаа, 134 цаг хуралдаж, 182 асуудал хэлэлцжээ.  УИХ-ын  ээлжит чуулган бие даасан 14, нэмэлт, өөрчлөлт оруулах тухай 74, хүчингүй болгох тухай 10 нийт 99 хууль, УИХ-ын 44 тогтоол баталсан дүр зураг гарч байна.   Ээлжит чуулганы энэхүү тоон үзүүлэлтийг намрын чуулгантай харьцуулахад баталсан хууль, тогтоол нь 50 хувиар дээгүүр гаржээ. 
1996 өдөр
Хөгжлийн бэрхшээлтэй хүнд лазерь эмчилгээ хандиваар хийжээ
Майкель Хартман докторын төвд мэс засалд орсон М.Наранчимэг “Би 13 настайгаасаа эхлэн судасны өвчтэй болсон юм билээ. Түүнийгээ мэдээгүй явсан. Докторын зөвлөснөөр тэдний төвд очиж мэс засалд орсон. Мэс заслын үргэлжлэх хугацаа 30 минут орчим байсан болов уу” гэж ярилаа. Эмчлүүлэгчийн яриаг сонссон Улсын нэгдүгээр төв эмнэлгийн уушгины тасгийн эмч Төрбат “Энэ хүнд та яг ямар эмчилгээ хийсэн юм бэ” гэж асуув. Түүний асуултат Майкель Хартман ”Энд үзэхэд эход судасны өвчтэй хэсэг хаана байгаа нь харагдахгүй байсан юм. Ийм учраас манай эмнэлэгт оч гэж хэлсэн. Тэнд өөр аргаар өвчтэй цэгийг тодорхойлж мэс засал хийсэн. Холоос очсон тул манай эмнэлэг юмыг яаж мэдэх вэ гээд хэвтүүлсэн. Түүнээс биш ийм төрлийн мэс заслыг амбулаторийн журмаар хийдэг” гэсэн хариулт өгч байлаа.
1999 өдөр
Ерөнхийлөгч ба ерөнхийлөгчийн засаглал
Төрийн болон  засгийн газрын тэргүүнийг  нэгтгэдэг ерөнхийлөгчийн засаглалын хэлбэр 20 дугаар зууны сүүлчээс дэлхийн улс түмний улс төрийн практикт өргөжих хандлага ажиглагдах болсон гэж зарим судлаач дүнгэжээ. Ийм хэлбэрийн  засагтай улс  дэлхийд 70 орчим байгаа аж. Монгол Улсын Ерөнхийлөгчийг бүх ард түмэн сонгодог. Гэхдээ манай улс ерөнхийлөгчийн засаглалгүй орон. Засгийн газрыг тэргүүлдэггүй (мөнгөний мэдэлгүй) Ерөнхийлөгчид улсын хэмжээний лидер болох боломж олддоггүй бололтой. Зөвхөн төрийн инститүц хэлбэрээр үйл ажиллагаа явуулдаг. Тэгэхээр Ерөнхийлөгч, ерөнхийлөгчийн засаглал хоёрын хоорондын зөрүүг олон талаас нь харах боломжтой . 
2003 өдөр
Ерөнхий сайдын засаглал
Ардчилсан шинэ Үндсэн хуультай болсон 27 жилийн хугацаанд 15 Засгийн газар огцорч, 300 хүнийг сайдын албан тушаалд томилсон гэдэг статистик гарчээ.  Энэ тоон үзүүлэлт улс орныг хямраасан хамгийн муу үзүүлэлт гэнэ. УИХ-ын ээлжит сонгуулийн дараа парламентын олонхыг бүрдүүлсэн улс төрийн нам, эвсэл Ерөнхий сайдын нэрийг дэвшүүлж УИХ томилдог. Энэ нь  Ерөнхий сайдыг парламентаас бүрэн хараат болгосон. Ийм учраас Үндсэн хууль (1992 )-д оруулах хоёр дахь нэмэлтээр Ерөнхий сайдад танхимын гишүүдийг бие даан томилох болон төсвийн эрх мэдлийг бүрэн гүйцэд олгох хэрэгтэй гэж үзэв бололтой. Эдүгээ УИХ Үндсэн хуулийн  нэмэлтийн нэгдүгээр хэлэлцүүлэг хийгээд хоёр, гуравдугаар хэлэлцүүлэгт бэлтгэх ажлын хэсэг байгуулж, иргэдийн санал авч байгаа (ажлын 7 өдөрт багтаан) билээ. Үндсэн хуулиар Ерөнхий сайдад дээрх эрх мэдэл олгохоос гадна парламентыг тараах эрх мэдэл олгодог юм байна. Засгийн газрын тэргүүнд ийм эрх мэдэл олгохыг онолын хувьд, супер Ерөнхий сайдын засаглал гэж нэрлэдэг гэнэ. 
2006 өдөр
Үндсэн хуулийн дордуулсан долоон өөрчлөлтийн сургамж, гарц
Үндсэн хуулийн дээрх нэмэлтийг уг нь 1999 оны 12 дугаар сард оруулсан юм. Харин хууль баталсны дараа Үндсэн хуулийн Цэцийн саналыг аваагүй гэдэг шалтгаанаар Цэц Үндсэн хуулийн нэмэлтийг хүчингүй болгосон юм. Гэвч УИХ-ын ээлжит 2000 оны сонгуулийн дүнгээр байгуулагдсан парламент, Үндсэн хуулийн нэмэлт (1999 он)-ийг процедурын алдааг засаж яг тэр хэлбэрээр үг, үсэг, цэг, таслалын засваргүйгээр дахин УИХ-д өргөн барьж баталсан юм. Түүнээс хойш 19 жил өнгөрчээ. Үндсэн хуульд анхны нэмэлтийг оруулах үйл явдлыг эргэн сануулахад процедурын алдаа гаргасан байна. Энэхүү нэмэлтийг нийгмийн тодорхой хэсэг нь өнөөдрийг хүртэл хүлээн зөвшөөрөхгүй байх жишээтэй. Эдгээр гаргасан алдаанаасаа хожуу (10 жилийн дараа) ч гэсэн сургамж авч 2010 онд Үндсэн хуульд нэмэлт оруулах журмын тухай хууль баталсан байх юм. Журмын тухай хууль нь ганцхан (Цэц) манаачтай байсан, Үндсэн хуулийг хуулийн хамгаалалтад оруулжээ.
2010 өдөр
Үндсэн хуульд нэмэлт, өөрчлөлт оруулах төслийн тоон үзүүлэлтүүд
Харин Үндсэн хуульд нэмэлт, өөрчлөлт оруулах төслийн эргэн тойрон дахь тоон үзүүлэлтийг нэг дор байрлуулан харъя. Тухайлбал, Үндсэн хуульд нэмэлт, өөрчлөлт оруулах төслийг боловсруулан 2011, 2012, 2015 онд УИХ-д өргөн барьж (хэлэлцэгдээгүй) байжээ.  Үндсэн хуульд оруулах нэмэлт, өөрчлөлтийн төсөлтэй холбоотойгоор улсын хэмжээнд  нийт 327 мянга 375 иргэн, 24 байгууллагаас таван сая 584 мянга 832 нэгж санал гарчээ. Энэ хүрээнд ирсэн саналыг нэгтгэн үзэхэд нэмэлт, өөрчлөлтийн төсөлд тусгагдаагүй асуудлаар 79 мянга 23 санал ирсэн бөгөөд тэдгээрээс нэлээдийг нь төсөлд тусгасан гэнэ.  Мөн Үндсэн хуулийн суурь зарчмуудыг хөндсөн саналуудыг төсөлд тусгаагүй аж.
2014 өдөр
Цэцэд алдаагаа засах боломж УИХ олголоо
Харин одоо парламентын олгосон энэ боломжийг Цэц ашиглан их суудлын хуралдаанаар алдаагаа засах ёстой болж  байна. Цэцийн гаргасан 02 тоот дүгнэлт, УИХ-аас дүнэлтийг хүлээн авахгүй гэсэн тогтоол гарах, 16 хоногийн хооронд улстөрчид болон иргэдийн дунд олон янзын байр, суурь хөвөрлөө. УИХ, улс төрчдийн хүрээнд хөндөгдсөн нэг сэдэв нь Үндсэн хуулийн Цэцийн гишүүнийг бүрэн эрхийн хугацаанаас нь өмнө чөлөөлж болдог эсэх тухай байв. Ийм байр суурийг УИХ-ын гишүүн Д. Эрдэнэбат байнгын хорооны хуралдаан болон чуулганы нэгдсэн хуралдаан дээр сөхөж, асуулт болгон асууж байв. Түүний эл асуултад Ш. Раднаасэд ( Хууль зүйн байнгын хорооны дарга) “Цэцийн дээр “хөх тэнгэр”-ээс өөр зүйл байхгүй гэж бодоод хэдэн хүн уулын аман зүгээр суучихаад, асуудлыг өөрийнхөөрөө шийдээд байж болохгүй. Цэцийн гишүүнийг авч хэлэлэдэг процедур, байгууллага бий” гэсэн хариулт өгч байсан.
2017 өдөр
Ивэн эмнэлэг лазер эмчилгээг анх удаа Монголд хийжээ
Илтгэгчийн судалгаагаар хөлийн нь судас бүдүүрсэн өвчтөн 2006 онд 718 байжээ. Харин 2015 онд 3 мянга 679 болсон байна. Энэ тоо үзүүлэлтээр авч үзвэл, есөн жилийн хугацаанд ийм өвтэй хүний тоо тав дахин нэмэгджээ. Монгол улсын хүн амыг гурван сая гэж үзвэл хөлийн судас (варикоз, тромбоз)-ны өвчтэй хүн, нийт хүн амын 0,2 хувийг эзэлж байгаа гэнэ. Хөлийн венийн судас бүдүүрэн зангирч гогцоорохыг варикоз (судасны өргөсөлт) гэдэг юм байна. Энэ нь хүндэрч тромбоз (бөглөрөлт) болдог. Тромбозийг эмчлэхэд хэвтрийн дэглэм барих эмчилгээний арга байдаг гэнэ. Гэхдээ эмчилгээний энэ дэглэм нь үр дүнгээ удаан өгдөг. Улмаар өвчнийг архагшуулж, хүндрүүлэх сул талтай гэж их эмч Д.Оюун илтгэлдээ дурдлаа. Тэрбээр цааш нь “Өвчтнийг хэвтрийн дэглэмд байхаас илүүтэй алхаж гишгэхэд нь тус, дэм өгч урамшуулах хэрэгтэй. Ийм эмчилгээ, үйлчилгээ үзүүлэхэд даралттай эмчилгээний оймс  их тус дэм болдог. Энэ тал дээр залуу эмч нар анхаарах хэрэгтэй. Хөлийн судасны өвчин бол одоо бүрэн эдгэрдэг өвчний тоонд орж байна“ гэж хэлж байлаа. Эрдэм шинжилгээний бага хурал дээр хөндөгдсөн өөр нэг сэдэв нь хатаах тарилга буюу судасны мэс засал (лазер эмчилгээ) хэрхэн дэлгэрсэн талаар байсан юм.
2020 өдөр
Салхитын ордын хөрөнгө оруулагчийг итгэмжлэгдсэн төлөөлөгч нь луйвардсан тухай гомдол ЦЕГ-т иржээ
АМГТГ-ын 2019 оны гуравдугаар сарын 26-ны өдрийн 1/1898 тоот албан бичигт “...Тусгай зөвшөөрлүүдийг эзэмшиж байсан “Жи Пи Эф” ХХК-ийн эцсийн өмчлөгч “Аминбилэгт” ХХК-ийн үүсгэн байгуулагч болох нэр бүхий гурван иргэний хувьцааны өмчлөлийн хувь хэмжээнд 2018 оны 10 дугаар сарын 24-ний өдөр, 2018 оны 11 дүгээр сарын 5-ны өдөр, 2018 оны 11 дүгээр сарын 30-ны өдөр нийт гурван удаа өөрчлөлт орсон ба энэ өөрчлөлтийг харьяа татварын албанд бүртгүүлээгүй үйлдэл илэрсэн байна. Энэ үйлдлүүд нь Ашигт малтмалын тухай хуулийн тодорхой заалтуудыг зөрчсөн нь тогтоогдсон аж. Өөрөөр хэлбэл, Салхитын мөнгөний ордын тусгай зөвшөөрлийг цуцалсан АМГТГ-ын үндэслэл нь энэ юм байна. Ингэхээр БНХАУ-ын 100 хувийн хөрөнгө оруулалттай компанийн удирдлагууд нь хөрөнгө оруулалт дээрээ маргаантай яваа гэсэн мэдээлэл ташаа мэдээлэл болж байна гэсэн үг.
2026 өдөр
Үндэслэлгүй тогтоосон зээлийн өндөр хүүг “мөнгө хүүлэлт” гэнэ
ББСБ хуулиар хүлээсэн үүргийнхээ дагуу олон нийтэд мөнгө зээлүүлэхээс гадна 10 төрлийн үйлчилгээ үзүүлэх ёстой. Гэвч тэд олон нийтэд өндөр хүүтэй, богино хугацаатай мөнгө зээлүүлэхээс өөрөөр үйлчилдэггүй юм билээ. Олон улсад өндөр хүүтэй, богино хугацаатай мөнгө зээлүүлэхийг “мөнгө хүүлэлт” гэж үздэг гэнэ. Энэ ойлголтын хүрээнд авч үзвэл, манай ББСБ-ын мөнгө зээлүүлдэг, хүү, хүүгээс хүү (нэмэгдүүлсэн хүү) тооцдог нөхцөл их ижилхэн байгаа юм. Харагдах байдлаасаа гадна утга, агуулгын хувьд ч агаар нэг байна. Тэгэхээр тэдний үзүүлдэг зээлийн үйлчилгээг ”мөнгө хүүлэлт” гэж ойлгож болох бололтой. Тэгээд ч “үндэслэлгүй тогтоосон зээлийн өндөр хүүг “мөнгө хүүлэлт гэнэ ” гэж тодорхойлжээ.  
2026 өдөр
Үндсэн хуулийн Цэцийн шийдвэр
Судлаач Д.Ганхуяг, гишүүн Д.Гантулгыг чөлөөлсөн  2018 оны  6 дугаар сарын 24-ний өдрийн УИХ-ын 49 дүгээр тогтоол Үндсэн хууль зөрчсөн байна гэдэг мэдээллийг Цэцэд гаргасан гэж олонх нь ойлгож байв. Гэтэл Цэцээс  гишүүнийг чөлөөлсөн УИХ-ын тогтоол Үндсэн хууль зөрчөөгүй байна гэж үзжээ.  Цэцэд судлаач Д. Ганхуягаас гадна хэд хэдэн иргэн давхар мэдээлэл гаргажээ. Тэдний гаргасан мэдээллийн талаар олон нийт одоо хүртэл тодорхой ойлголтгүй байна. Энд  асуудлын гол байгаа бололтой
2031 өдөр
СЭЛЭНГЭ: Орон нутгийн төсвийн орлогын гүйцэтгэл 131.4 хувьтай байна 4 цаг
Обьектын түймэр 3103 удаа бүртгэгджээ 4 цаг
“Бавариа” баг өрсөлдөгчөө “бут ниргэжээ” 5 цаг
Өгөгдөл дамжуулж байсан холбооны шугамаар анх удаа квант телепортац хийжээ 6 цаг
ЗАВХАН: Ирэх онд шашны аялал жуулчлалыг хөгжүүлнэ 6 цаг
“Шууд холбогдох шугам”-аар В.В.Путин юу юуг онцлов? 8 цаг
ӨВӨРХАНГАЙ: Спортын салбарт амжилт гаргасан шилдгүүдийг тодруулан алдаршууллаа 9 цаг
ТӨВ: Монгол гэрийн дулаалгын багцыг ашигласнаар өрхөд санхүүгийн хэмнэлттэй байна 10 цаг
Орос, Украины талууд амь үрэгдсэн цэргүүдийн цогцсыг солилцжээ 10 цаг
Харилцаа холбооны технологийг турших хиймэл дагуулыг амжилттай хөөргөв 11 цаг
Амралтын өдрүүдэд өрхийн эмнэлэг ажиллаж байна 11 цаг
Тайваньд 571 сая ам.долларын цэргийн тусламж үзүүлнэ 11 цаг
ХОВД: Ирэх оны төсвийг 131.1 тэрбум төгрөг байхаар төлөвлөжээ 12 цаг
Валютын хадгаламж өмнөх оныхоос 6.7 хувиар буурчээ 12 цаг
Ихэнх нутгаар энэ сарын 22-ноос цас орно 14 цаг
В.Путиний хэлсэн үгийг гадаадын хэвлэлүүд эшэлсэн нь 1 өдөр
Youtube
Хархорум хотын бүтээн байгуулалт, хөгжлийг дэмжих тухай хуулийн төслийг өргөн барилаа 1 өдөр
Ажиллах хүчний шилжилт хөдөлгөөний тухай хуульд нэмэлт, өөрчлөлт оруулах тухай хуулийн төслийг өргөн барилаа 1 өдөр
Кокс химийн үйлдвэрийн бүтээн байгуулалтыг ирэх оны хоёрдугаар улиралд эхлүүлнэ 1 өдөр
Хархорум хотын бүтээн байгуулалт, хөгжлийг дэмжих тухай хуулийн төслийг өргөн барив 1 өдөр
Монгол Улсын иргэн бүр 135 мянган төгрөгийн хадгаламжтай боллоо 1 өдөр
Үндэсний баялгийн санг “Чингис сан” гэж нэрлэв 1 өдөр
“Митем” наадмыг “Тэнгэрийн хүү” жүжгээр нээнэ 1 өдөр
ДОРНОГОВЬ: Нутгийн зарим хэсгээр бага хэмжээний цас орно 1 өдөр
Төрийн болон нутгийн захиргааны байгууллагыг өндөржүүлсэн бэлэн байдлын зэрэгт шилжүүллээ 1 өдөр
“UnitedHealthcare”-ын захирлыг хөнөөсөн сэжигтэн цаазын ял сонсох магадлалтай 1 өдөр
“Эрдэнэс Тавантолгой” ХК-ийн хувьцаа эзэмшигч иргэн бүрд 135 мянган төгрөг өнөөдөр олгоно 1 өдөр
Монголын жүдочид “Москвагийн цом”-д оролцоно 1 өдөр
23 дахь удаагийн “Бөртэ чоно”-ын “Шилжин явах цом”-ын эзнээр Б.Баасанхүү тодорлоо 1 өдөр
ӨВӨРХАНГАЙ: Аксесс бичил тэтгэлэгт хөтөлбөрт 26 сурагч шалгарчээ 1 өдөр
ОУОХ-ны ерөнхийлөгчид нэр дэвшигчдийн баримт бичгүүдийг танилцуулжээ 1 өдөр
ХОВД: Ирэх дөрвөн жилд “Хурдтай хөгжлийн зам” хөтөлбөрийг хэрэгжүүлнэ 1 өдөр
БАЯНХОНГОР: -40 хэм хүрч хүйтэрнэ 1 өдөр
ДУНДГОВЬ: Аймгийн ИТХ-ын 3 дугаар хуралдаанаар 11 асуудлыг хэлэлцэнэ 1 өдөр
СҮХБААТАР: Ээлжит хуралдаанаар аймгийн засаг даргын үйл ажиллагааны хөтөлбөрийн хэрэгжилтийг дүгнэнэ 1 өдөр
БУЛГАН: Мөсөн дээгүүр хөдөлгөөн хийхийг 5 сарын хугацаатай хориглолоо 1 өдөр
ЗАВХАН: Хүүхэд хамгааллын чиглэлээр батлагдсан төсвийн 23.8 хувийг зориулалт бусаар зарцуулжээ 1 өдөр
Үндэсний баялгийн сангийн Ирээдүйн өв санд 4 их наяд төгрөгийг төвлөрүүлжээ 1 өдөр
Дэлхийд алдартай “Нарита” нисэх буудлын үйлчилгээний менежментийг Монголд нэвтрүүлнэ 1 өдөр
ХОВД: ИТХ-ын хоёрдугаар хуралдаанаар найман асуудал хэлэлцэнэ 1 өдөр
СЭЛЭНГЭ: Аймгийн 2025 оны төсвийн төслийг энэ сарын 24-ний хуралдаанаар хэлэлцэнэ 1 өдөр
ОРХОН: “Хөх төрийн бэрс” түүхэн жүжгийг нийслэлийн үзэгчдэд толилуулна 1 өдөр
БУЛГАН: Болзошгүй гамшгийн сургуулилалтад мэргэжлийн болон төрийн байгууллагынхан бүрэн хамрагдлаа 1 өдөр
ОРХОН: Хог хаягдлын хураамжийг нэмэгдүүлснээр 1,8 тэрбум төгрөг төвлөрүүлжээ 1 өдөр
“Google Maps”-ын тусламжтайгаар сэжигтнүүдийг баривчилжээ 1 өдөр
Томуугийн сорьцын 28 хувьд томуугийн А хүрээний вирус бүртгэгджээ 1 өдөр
СЭЛЭНГЭ: Төрийн дээд одон, медаль гардууллаа 1 өдөр
Ажиллах хүчний шилжилт хөдөлгөөний тухай хуульд нэмэлт өөрчлөлт оруулах тухай хуулийн төслийг өргөн мэдүүлэв 1 өдөр
Нас гүйцсэн эр хонь Ховд аймагт хамгийн өндөр үнэтэй байна 1 өдөр
Агаарын бохирдол, утааны асуудлаар хяналтын сонсгол зохион байгуулна 1 өдөр
Японд цагаан будааны үнэ огцом өсжээ 1 өдөр
Хиймэл арал дээрх хамгийн том нисэх буудлыг Хятадад барьж байна 1 өдөр
БАЯНХОНГОР: ӨЭМТ-үүд уртасгасан цагаар ажиллаж байна 1 өдөр
Израилын консулын газар руу халдах гэж байсныг таслан зогсоожээ 1 өдөр
Хамгийн их орлоготой эмэгтэй тамирчдыг Кори Гауф тэргүүлжээ 1 өдөр
Шатдаунаас зайлсхийх хуулийн төсөл батлагдсангүй 1 өдөр
Трамптай уулзахад бэлэн гэдгээ Путин мэдэгдэв 1 өдөр
Нутгийн зүүн өмнөд хэсгээр цас орж, явган шуурга шуурна 1 өдөр
Засгийн газар өнөөдөр ээлжит бусаар хуралдана 1 өдөр
ӨНӨӨДӨР: “Эрдэс баялгийн мэргэжлийн зөвлөлийн ил тод байдал”-ыг хэлэлцэнэ 1 өдөр
“Орос улстай хамтран ажиллах санаачилгын Монгол төв” нээлтээ хийлээ 2 өдөр
ДОРНОГОВЬ: Сумдын ИТХ хуралдаж байна 2 өдөр
ТӨВ: “Хүүхэд эрдэнэ” төсөлд 250 хүнийг хамруулжээ 2 өдөр
Орхон аймаг 183 соёлын биет бус өв тээгчтэй 2 өдөр
Монгол, Япон улс хооронд соёлын солилцооны хэлэлцээр байгуулсны 50 жилийн ой тохиож байна 2 өдөр
БАЯН-ӨЛГИЙ: Орон нутгийн төсвийг энэ сарын 25-ны өдөр хэлэлцэнэ 2 өдөр
Агаарын чанарын индекс 400-гаас илүү байвал эрүүл мэндэд сөргөөр нөлөөлдөг гэв 2 өдөр
ДАРХАН-УУЛ: Ерөнхий боловсролын сургуулиудын ширээ, сандлыг шинэчилж байна 2 өдөр
Белград хотын нийтийн тээврийг төлбөргүй болгоно 2 өдөр
14 мега төслийн гурав нь аж үйлдвэрийн паркийн хүрээнд хэрэгжинэ 2 өдөр
Монгол Улс, Улаанбаатар хот, Чингэлтэй дүүрэг, Б.Жигжиджавын гудамж-8, Индекс-15160, Ш/х-1514, info@montsame.gov.mn
Мэдээллийн МОНЦАМЭ агентлаг ©2024