Архангай /МОНЦАМЭ/. Гэр бүлийн хүчирхийлэлтэй тэмцэх тухай хууль нэлээд хатуу чанга батлагдаж, энэ оны 2 дугаар сарын 01-нээс Монгол улсад хэрэгжиж эхлээд хоёр сар өнгөрсөн байна. Хуулийн хэрэгжилт болоод Архангай аймагт гэр бүлийн хүчирхийлэл ямар түвшинд байгаа талаар аймгийн Цагдаагийн газрын гэр бүлийн хүчирхийлэл, хүүхдийн гэмт хэргээс урьдчилан сэргийлэх ажил хариуцсан ахлах байцаагч З.Баярсайханаас тодрууллаа.

- Манай аймагт хуулийн хэрэгжилт, сургалт сурталчилгаа ямар түвшинд хийгдэж байна вэ?

-  Өнгөрөгч 2-р сарын 1-нээс гэр бүлийн хүчирхийлэлтэй тэмцэх тухай хууль хэрэгжиж эхэлсэн. Үүнтэй холбоотойгоор Архангай аймгийн Цагдаагийн газраас шат дараалсан олон арга хэмжээг авч ажиллаж байна. Эхний ээлжинд гэр бүлийн хүчирхийлэл үйлддэг, үйлдэж болзошгүй иргэд, тэднийг хяналтандаа авах, мэдээллийн санг бий болгох, хохирогчдод үзүүлэх тусламжийг тодорхой болгох зорилгоор ”Илрүүлэлт” гэсэн нэгдсэн аргах хэмжээг 18 сумын хэмжээнд сумдынхаа цагдаа, хэсгийн төлөөлөгч нартай хамтран маш эрчимтэй зохион байгуулсан. Мөн иргэд, олон нийтэд хуулийг сурталчлах ажлууд хурдтай хийгдсэн байгаа. Иргэдийн маань хуулийн мэдлэг ч өндөр болсон байна.

- Манай аймагт гэр бүлийн хүчирхийллийн талаар гомдол мэдээлэл хэр ирдэг юм бэ?

-Гэр бүлийн хүчирхийллийн гэмт хэрэг, дуудлага мэдээллийн 2015 оныхыг 2016 оныхтой харьцуулахад өссөн дүнтэй гарч байсан бол 2017 оны эхээр эрс буурсан байгаа нь сайн мэдээ юм.  2017 оны эхний улирлын байдлаар гэр бүлийн хүчирхийллийн гомдол мэдээлэл 43 орж ирсэн. 2016 оны эхний улирлынхтай харьцуулахад  42-оор буюу 50.5 хувиар буурсан байгаа юм. Харин энэ төрлийн гэмт хэрэг 2016 оны эхний улиралд 15 бүртгэгдсэн байдаг. Энэ жил буурч 4 тохиолдол бүртэгдэж, 80 гаруй хувиар буурсан сайн үзүүлэлттэй байгаа.

- Буурсан шалтгааныг юу гэж үзэж байна вэ? Иргэдийн цагдаагийн байгууллагад мэдэгдэх нь багасч байна уу, үнэхээр хүчирхийлэл багассан уу?

-  Энэ хоёр талтай. Гэр бүлийн хүчирхийллийн хууль өөрөө хүчирхийлэлд өртсөн хохирогчдыг нэлээд хамгаалсан хууль байгаа. Харин хүчирхийлэл үйлдэгчдэд хүлээлгэх хариуцлага их өндөр батлагдсан. Өмнө нь захиргааны хариуцлагаар торгоод явуулдаг байсан бол энэ хуулиар баривчилж байгаа. Давтан хүчирхийлэл үйлдсэн бол эрүүгийн хариуцлага хүлээлгэхээр заагдсан. Ийм “чанга” гэж хэлж болохоор хууль гарсан учраас хүчирхийлэл үйлддэг хүмүүс хуулиа мэддэг болж, алдаагаа засдаг болсон байх. Ийм байдлаар тоо цөөрсөн байж болно.

-  Гэр бүлийн хүчирхийллийн хохирогчид хэн байна вэ? - Манай аймагт гэр бүлийн хүчирхийллийн хохирогчдыг хамгаалах байр сав бий юу?

- Манай аймагт бол ихэнхдээ эмэгтэйчүүд байдаг. Түүний цаана хүүхдүүд давхар хохирогч болж явдаг. Одоохондоо байр байхгүй. Хуулиар бол заавал байх ёстой юм.  Аймгийнхаа гэмт хэргээс урьдчилан сэргийлэх салбар зөвлөлийн даргад биеэр болон бичгээр уламжилчихсан байгаа. Хариугаа аваагүй л байна. Би энэ байрыг их нүсэр томоор бодохгүй байгаа. Орон нутагт үйл ажиллагаа явуулж байгаа хувийн эмнэлэг юмуу сувиллын газраа түшиглээд хоёр өрөө гаргуулаад, зардал мөнгийг нь тухай байгууллагынх нь төсөвт оруулаад явчихвал болно гэж үзэж байгаа.

- Гэр бүлийн хүчирхийлэлтэй тэмцэх тухай хуульд “Заавал мэдээлэх” гэдэг заалт орж ирсэн байгаа шүү дээ?

- Тийм. “Заавал мэдээлэх” гэсэн албан тушаалтнуудад боловсролын байгууллагынхан, төрийн болон ТББ-ын албан хаагчид, эрүүл мэндийн салбарынхан, тэгээд айл хөршүүд нь орж байгаа. Хэрэв мэдээлээгүй тохиолдолд хөдөлмөрийн хөлсний доод хэмжээгээр торгуулах арга хэмжээ авахаар хуулиар заасан байгаа. Бас хэн нэг хүн гэр бүлийн хүчирхийлэлд өртсөн бол харьяалал харгалзахгүйгээр аль ойрхон цагдаагийн байгууллагад хандаж болно. Жишээ нь, Архангайн харьяатай хэрнээ хотод хүчирхийлэлд өртвөл заавал аймагт хандана гэхгүй, аль ойрхон дүүргийнхээ цагдаагийн байгууллагад хандана гэсэн үг. Заавал биеэр гэхгүй цахимаар, захидал бичгээр, утсаар гэх мэтчилэн мэдээлэх сувгууд олон болж нэмэгдсэн.

- Гэр бүлийн хүчирхийлэлтэй тэмцэх тухай хуулийн талаар зөвлөгөө авах хүн нэмэгдэж байна уу?

- Мэдээлэл зөвлөгөө авдаг шүү. Сүүлийн үед төрийн байгууллагад ажилладаг хүмүүс ганцаарчилсан байдлаар зөвлөгөө авахаар их ирдэг болж байна.

- Мэдээлэл өгсөнд баярлалаа.

Б.Гэрэлт-Од