Алтанхуяг.Б
altankhuyag@montsame.mn
2025-07-16 04:31:45
Монгол наадам
“Монгол наадам” бол монголчуудын бахархалт түүх, өөрсдийн бүтээсэн гайхамшигт соёл, ёс заншлын илэрхийлэл билээ. Тиймдээ ч дэлгэсэн тэрлэг шиг тал нутгийн дэнж хотойлгосон “монгол наадам”-ыг сонирхох жуулчдын хөл зуны дэлгэр цагт тасрах нь үгүй. Орчин цагийн судлаачид Монголын наадам Хүннү гүрний нэгдсэн төр байгуулагдсан МЭӨ I-II зуунд үүссэн хэмээн тодорхойлдог. Тухайн үед морь, бөх, сурыг тулгар төрийн үүсэл хэмээн үздэг байж.
2939 өдөр
Хаанс Лэдэрийн мөрөөр
Австрийн судлаач, аялагч Хаанс Лэдэрийн цуглуулсан эд өлгийн зүйлсийн тухай өгүүлэх “Эд өлгийн барилдлага: Хаанс Лэдэрийн мөрөөр” нэртэй үзэсгэлэнг судлаач, нийгмийн антропологич Мария Катарина Ланг санаачлан зохион байгуулж “Богд Хааны ордон музейд” гаргалаа.
2946 өдөр
Э.Тодгэрэл: Мамбрето миний хамгийн хайртай дүр
Улаанбаатар /МОНЦАМЭ/.Улсын Драмын Эрдмийн Театрын уран бүтээлчид ОХ-ын Якут улсын П.А.Ойунского-ийн нэрэмжит Драмын Эрдмийн театрын урилгаар “Чөлөөт хос” жүжгийг тус театрын тайзнаа тоглохоор болсныг уншигчдад дуулгахад таатай байна. Ингээд тус жүжгийн гол дүрийн жүжигчин, СТА Э.Тодгэрэлтэй уулзаж ярилцлаа.
2949 өдөр
Гэрлийн тасалданги авиа
“Алтан хальс” олон улсын индепентенд кино наадамд энэ жил 52 орноос 268 бүтээл ирсэн нь тус наадмын хүрээ өргөжин тэлж, олон улсад танигдах болсныг илтгэж байв. Наадмын хүндэт зочдоор Берлиний олон улсын кино наадмын “Алтан баавгайн”-н эзэн, Каннын “Шилдэг кино зохиол”-ын шагналт, Германы нэрт найруулагч Фатих Акин, ОХУ-ын халимаг гаралтай найруулагч Элла Манжеева нар хүрэлцэн ирсэн билээ.
2953 өдөр
Гайхамшигт зун
Турк гаралтай Германы нэрт кино найруулагч, зохиолч, продюсер Фатик Акиний өнгөрсөн онд хийсэн “Чик” бүтээлээр энэ жилийн “Алтан хальс - 2017” индепендент кино наадам нээлтээ хийв. Тус киног Вольфнганг Херрндорфын хүүхэд, залууст зориулсан ижил нэрт романаас сэдэвлэн бүтээсэн юм. Найруулагч Ф.Акин тус наадмын үеэр айлчлан ирж киноны дараа үзэгчидтэй уулзаж, хэлэлцүүлэг зохион байгуулсан нь “Алтан хальс” наадмын онцлох үйл явдлын нэг байлаа.
2955 өдөр
Хайрлахын шалтгаан буюу С.Цэнгэлбаярын гэрэл зургууд
Өвөрмонголын Шилийн гол аймгийн Сөнөд зүүн гаран хошууны малчин, гэрэл зурагчин С.Цэнгэлбаяр "Би монгол хүн" уран бүтээлийн үзэсгэлэнгээ "Хүннү молл" дахь "Гамма" галерейд нээлээ. Тэрээр Өвөрмонгол болон Монголын үндэсний гэрэл зурагчдын нэгдсэн холбооны гишүүн юм. Ийнхүү С.Цэнгэлбаяр нь “Улаанбаатар” хотноо өөрийн бие даасан үзэсгэлэнгээ гаргаж буй анхны Өвөрмонгол гэрэл зурагчин болов.
2962 өдөр
Хүүхэд насанд хүргэдэг Хаяао Мияазаки өвөө
Дэлхийн бүх л хүүхдүүд Америкийн “Walt disney” хэмээх хүүхэлдэйн кино бүтээдэг, алдартай стиудыг хайрладаг. Тус газартай Японы алдартай анимэ бүтээгч Хаяао Мияазакигийн “Studio Ghibli”-г харьцуулж болно. "Би логикоор кино бүтээдэггүй. Оронд нь би далд ухамсарынхаа гүнд нэвтрэх гэж хичээдэг. Ингэснээр нүд нээгдэж, тэс өөр санаа, дүр зургууд гарч ирнэ. Би тэднийг ашиглан кино бүтээдэг. Гэхдээ ингэх хэрэггүй ч байж магадгүй. Яагаад гэвэл сэтгэлийнхээ гүнд байгаа зүйлсийг гаргаад ирэхээр нийгэм дунд амьдрахад хэцүү болчихдог юм" хэмээн алдартай найруулагч Хаяао Мияазаки хэлж байсан удаатай.
2966 өдөр
Онц дүнтэй "Дэггүй Лиз"
УДБЭТ-ын хамт олон Францын алдарт хөгжмийн зохиолч Ф.Херольдын “Дэггүй Лиз” бүжгэн жүжгийг тайзнаа найруулан тавьж үзэгчиддээ бэлэг барив. Театрын хамт олон, уран бүтээлчид жил бүр нэг шинэ уран бүтээл үзэгч олондоо хүргэхийг зорьдог. Өнгөрсөн онд дөрвөн балетмейстерийн “Дөрвөн өнгө” хэмээх бүжгэн жүжгийг толилуулж байсан бол энэ жилийн хувьд “Дэггүй Лиз”-ээр урын сангаа баяжууллаа.
2970 өдөр
Ц.Чинзориг: “Дэггүй Лиз” хоёр жилийн өмнөөс үзэгчидтэйгээ уулзахаар бэлтгэгдсэн
Монголд анх удаа Францын алдарт хөгжмийн зохиолч Ф.Хэрольдын "La Fille mal gardee" хэмээх балет “Дэггүй Лиз” нэртэйгээр ДБЭТ-ын тайзнаа тоглогдох гэж байна. Үүнтэй холбогдуулан тус балетын найруулагч Ц.Чинзоригтой ярилцлаа.
2974 өдөр
Монголоо дэлхийд таниулж буй уран бүтээлчид
Монголынхоо нэрийг дэлхийн кино урлагийн тавцанд өндөр өргөж яваа залуусын нэг бол найруулагч Б.Үйзэнмаа юм. Түүнийг монголын кино сонирхогчид “Уран хас” бүтээлээр нь андахгүй мэднэ. Харин гадаадын кино үзэгчид, мэргэжлийн судлаачид “Над руу ингэж битгий хар”, “Khuyagaa”, "Thos", "Spider Beach" кинонуудаар нь сайн мэднэ.
2975 өдөр
Хоцорч болохгүй үйл явдлууд
Бид өнөөдөр урлагийн үнэт зүйлийг ойлгодог, шинэ сэргэг бүтээлүүд зохион төрөн гарч, Э.Бат-Үүлийн санаачилсан “Найрсаг Улаанбаатар” хөтөлбөрийн хэмжээнд олон сайхан тоглолт, “урлаг хэмээх зүйлтэй өөрийн биеэр уулзан хуучилж суух” мэт үйл ажиллагуунууд зохиогдох болсон. Яг одоо тэдний ихэнх нь уламжлал болгон зохиогддог урлаг, соёлын томоохон “эвент” болон хувираад байгаа билээ. Ингээд уншигчиддаа энэ зун болох урлагийн томоохон арга хэмжээнүүдийн талаарх мэдээллийг хүргэе.
2980 өдөр
Өнгөрсөн намар
Энд бидний мэддэг, үздэгээс тэс өөр түүх өгүүлэгддэг. Чухам хайр сэтгэлийг хүний дотоод мөн чанартай хослуулж өгснөөрөө тус кино алдартай байж мэдэх юм. Дээр нь хэтэрхий дүнсгэр гэмээр зурагт авалтуудтай бөгөөд тачигнатал хөхөрмөөр ганц ч үйл явдал өрнөхгүй. Гэхдээ үзэгчдийг огт инээмсэглүүлэхгүй гэвэл бас худал болох болов уу.
2984 өдөр
Номын баяраас онцлох, шинэ номууд
“Номын соёлт ертөнц” төрийн бус байгууллагаас жил бүр уламжлал болгон зохион байгуулдаг “Улаанбаатар-Номын яармаг"-ын энэ оны хаврын баяр эхэлжээ. Уншигч зохиолчид, хэвлэн нийтлэгчдийг уулзуулдаг, ном бүтээлийг дэлгүүрийн шимтгэлгүй худалдан авах боломжийг уншигчдад олгодгоороо уг номын баяр онцлогтой юм. Ингээд та бүхэнд номын баяраар худалдаж буй онцлох, шинэ номуудыг танилцуулж байна.
2987 өдөр
Харанхуйгаас гэрэл үзэх хүсэл
“Мөрөөдөгчийн өдөр”-ийн хамт олон энэ долоо хоногийн үзвэрээр Францын зохиолч Жан Телегийн бичсэн ижил нэрт зохиолоос сэдэвлэсэн киног үзэгчиддээ хүргэлээ. “Амиа егүүтгэлийн дэлгүүр” нэртэй уг анимэйшн киног Патрис Леконт найруулсан байдаг. Нэрнээсээ эвгүйцэх мэдрэмж төрүүлэх хэдий ч хэтэрхий бараан болоод басхүү нэг шугамд туйлширсан гэрэл гэгээтэй зүйлсийн талаар ч өгүүлээгүй. Харин хар цагааны нийлмэл цогц гэж дүгнэхэд болох билээ.
2988 өдөр
Дэлхийн төв ба археологийн олдворууд
Монгол Улсын үүх, түүх археологийн үнэт ховор олдворуудаар үргэлж баяжиж, шинэчлэгддэг билээ. Тиймдээ ч БСШУСЯ, Ховд аймгийн ЗДТГ, Монголын Үндэсний музей, Соёлын өвийн төв, Ховд их сургууль зэрэг байгууллагууд хамтран “Хадан гэрийн соёл” үзэсгэлэнг олон нийтэд толилуулсан юм.Хадны оршуулга нь нарны тусгалаас далд, бороо чийг нэвтэрдэггүй хуурай нөхцөлд хатаж занданшсан байдаг учраас олдворууд нь маш сайн хадгалагдсан учир эртний түүхийн судалгаанд үнэлж баршгүй чухал ач холбогдолтой байдаг талаар судлаачид өгүүлж байв.
2995 өдөр
БААТАР ХОТЫН БААТРУУД
Өдгөө Улаанбаатар хотын хүн амын тоо сая хол давжээ. Удахгүй хоёр сая хүн дөрвөн уулынхаа дунд аж төрөх цаг энүүхэнд ойрхон байх шиг санагдана. Хүний амьдрал юм хойно энэ бүх хүмүүс аз жаргалтай, сайн сайхан яваа гэвэл жинхэнэ үлгэр болох биз. Тэдэнд сэтгэл бухимдуулсан асуудал, шийдвэрлэж чадахгүй бэрхшээлүүд өдөр бүр тулгардаг. Ихэнх нь асуудалтай нүүр тулж, түүнийгээ шийдэж амьдардаг ч гэлээ “хувь тавилан”-гийн эрхээр ч гэх үү өөрийнхөөрөө шийдвэр гаргаж, үзэл бодлоо илэрхийлж, гүйж харайж чадахгүйгээр үл барам улсынхаа нийслэлд амьдран буй гэдгээ төсөөлдөггүй хөгжлийн бэрхшээлтэй иргэд ч бий.
2996 өдөр
Хоосонд нэвтрэхүй
3016 өдөр
Алтан бийрийн үзүүрт
3022 өдөр
Гамлет буюу театрын бэлэг
3025 өдөр
“Монгол улсын түүх” сурах бичиг шинэчлэгдэн гарлаа
3029 өдөр
Латвийн Ерөнхийлөгч баяр наадмын мэндчилгээ дэвшүүллээ 7 цаг
Тонга Улсын хаан наадмын мэндчилгээ ирүүллээ 7 цаг
СЭЛЭНГЭ: Битүү гогцоот хөө хуягийн олдвор Монгол Улсад ганц бий 7 цаг
Азербайжан Улсын Ерөнхийлөгч баяр наадмын мэндчилгээ дэвшүүллээ 8 цаг
Беларусийн Ерөнхийлөгч мэндчилгээ ирүүллээ 9 цаг
ТӨВ: Элдэв өвчнийг анагаагч "Өлзийт нуурын рашаан" 10 цаг
Ирландын Ерөнхийлөгч баяр наадмын мэндчилгээ дэвшүүллээ 10 цаг
Эстонийн Ерөнхийлөгч баяр наадмын мэндчилгээ ирүүллээ 10 цаг
Испанийн хаан баяр наадмын мэндчилгээ дэвшүүллээ 10 цаг
УВС: Хоёрдогч түүхий эд авах цэг ажиллаж байна 10 цаг
ТӨВ: Олон улсын “Торгоны зам” авторалли уралдаан маргааш Төв аймагт үргэлжилнэ 10 цаг
УВС: Аймгийн 100 жилийн ойд зориулан бүтээсэн бараа бүтээгдэхүүнүүд худалдаанд гарсаар байна 10 цаг
Сан Марино Улсын төрийн тэргүүд наадмын мэндчилгээ дэвшүүллээ 11 цаг
Арабын Бүгд Найрамдах Египет Улсын Ерөнхийлөгч мэндчилгээ дэвшүүллээ 12 цаг
Туркийн Ерөнхийлөгч баяр наадмын мэндчилгээ ирүүллээ 13 цаг
Швейцарын Холбооны Улсын Ерөнхийлөгч мэндчилгээ дэвшүүллээ 13 цаг
Хот, нийтийн аж ахуйн салбарт 301 тусгай зориулалтын машин механизмаар парк шинэчлэлт хийнэ 13 цаг
ЗАВХАН: "Вансэмбэрүү" брэндийг бүтээжээ 14 цаг
ХӨВСГӨЛ: Хөвсгөл нуурыг зорих замдаа “Соёмбо” цогцолборыг сонирхоорой 14 цаг
Наадмын өдрүүдэд 94 хүний амийг аварчээ 14 цаг
БУЛГАН: Өсвөрийн 200 гаруй тамирчид МУГТ Х.Эрдэнэт-Одын бэлтгэл, сургуулилтад хамрагдлаа 15 цаг
Куба Улсын Ерөнхийлөгч Мигел Диаз-Канел наадмын мэндчилгээ дэвшүүллээ 15 цаг
Японы Эзэн хаан, Хатан нар Монголд хийсэн айлчлалаа “хэзээ ч мартагдашгүй” хэмээн тодорхойлжээ 15 цаг
Ардчилсан Лаос Ард Улсын Ерөнхийлөгч баяр наадмын мэндчилгээ ирүүллээ 15 цаг
Ерөнхий сайд Г.Занданшатар тусгай олимпыг бүх талаар дэмжихээ илэрхийлжээ 15 цаг
Гэгээн Ширээт Улсын төрийн тэргүүн баяр наадмын мэндчилгээ ирүүллээ 16 цаг
БНАСАУ-ын Төрийн Зөвлөлийн дарга Ким Жөн Ын баяр наадмын мэндчилгээ дэвшүүллээ 16 цаг
ХӨВСГӨЛ: Дэлгэрмөрөн гол дагуу завьт эргүүл ажиллаж байна 16 цаг
Улсын хэмжээнд 29 гол, мөрөн, нуурын эрэг дагуу завьт эргүүл ажиллаж байна 16 цаг
ХӨВСГӨЛ: “Тайга” фестивалийн нээлт 16 цаг
Шведийн Хаан Карл XVI Густаф наадмын мэндчилгээ дэвшүүллээ 16 цаг
Гуравдугаар Чарльз хаан баяр наадмын мэндчилгээ дэвшүүллээ 16 цаг
Чех Улсын Ерөнхийлөгч баяр наадмын мэндчилгээ ирүүллээ 16 цаг
Австри Улсын Ерөнхийлөгч баяр наадмын мэндчилгээ дэвшүүллээ 17 цаг
БНСУ-ын Ерөнхийлөгч баяр наадмын мэндчилгээ дэвшүүллээ 17 цаг
Биткоины ханш 120 мянган ам.доллароос давжээ 17 цаг
Ерөнхийлөгч У.Хүрэлсүхэд АНУ-ын Ерөнхийлөгч Д.Трамп баяр наадмын мэндчилгээ ирүүллээ 17 цаг
Э.Гансүх: Сүүлийн 100 жил наадамд түрүүлж айрагдсан 10000 гаруй мориноос монгол адууны дахин давтагдашгүй 9 дүрслэлийг гаргасан 17 цаг
Ерөнхийлөгч У.Хүрэлсүхэд БНХАУ-ын дарга Ши Жиньпин мэндчилгээ дэвшүүллээ 17 цаг
Ерөнхийлөгч У.Хүрэлсүхэд ОХУ-ын Ерөнхийлөгч В.В.Путин баяр наадмын мэндчилгээ ирүүлжээ 17 цаг
Оросын худалдааны түншүүдэд "маш хатуу татвар” ногдуулна гэж мэдэгджээ 18 цаг
ОБЕГ: Гол, мөрөн нуурын ойролцоо амарч зугаалахдаа сонор, сэрэмжтэй байхыг анхааруулж байна 18 цаг
Туул, Тэрэлж, Хэрлэн гол дагуу завьт эргүүл ажиллаж байна 19 цаг
Хөвсгөлийн уулархаг нутаг, Онон, Улз голын сав газраар дуу цахилгаантай, усархаг аадар бороо орно 19 цаг
СҮХБААТАР: Хийлдэг завинаас унаж усанд осолджээ 19 цаг
ТӨВ: Нутгийн зүүн хэсгээр дуу цахилгаантай аадар бороо орно 1 өдөр
ЗАВХАН: Хангайн нуга дахь Тахилтын хүрхрээ 1 өдөр
СЭЛЭНГЭ: Ойрын өдрүүдэд 35 градус давж хална 1 өдөр
УВС: Хяргас, Увс нуурын эргийн байнгын хамгаалалтад есөн алба хаагч үүрэг гүйцэтгэж байна 1 өдөр
СЭЛЭНГЭ: Аймгийн мэргэн З.Болормаа улсын мэргэн цол хүртлээ 1 өдөр
ТӨВ: ХААН банк Батсүмбэр суманд нэг сая мод тарина 1 өдөр
ЗАВХАН: Гол, усны ойролцоо амарч зугаалах үедээ согтууруулах ундаа хэрэглэхгүй байхыг зөвлөж байна 1 өдөр
СЭЛЭНГЭ: Орхон-Сэлэнгийн ай сав түүхийн хувьд онцгой бүс нутаг 1 өдөр
УВС: Хот тохижилтын ажилтнууд баярын өдрүүдээр ажиллаж байна 1 өдөр
БУЛГАН: Жаран долоон жилийн түүхтэй саятан жолооч нарын хаалга 1 өдөр
Дэлхийн монголчуудын анхдугаар наадам Брюссель хотноо болов 1 өдөр
Сүхбаатарынхан одтой сайхан наадлаа 1 өдөр
ХӨВСГӨЛ: “Тайга” фестиваль өнөөдөр эхэлнэ 1 өдөр
С.Чулуун: Монгол адуу дипломат бодлогын нэг том илэрхийлэмж болж ирсэн 1 өдөр
“Хөвсгөлийн цуурай” үзэсгэлэнг гадаадын иргэд илүү их сонирхон үзэж байна 1 өдөр
Бойжуулсан төл 2024 оны мөн үеийнхээс 5.4 саяар өсжээ 1 өдөр
Я.Синнер анх удаа Уимблдонд түрүүллээ 1 өдөр
Сүхбаатар дүүрэгт шинэ орон сууц хамгийн их буюу 5.36 сая төгрөгийн үнэтэй байна 1 өдөр
Японы Токара арлуудын орчимд 2000 гаруй удаа газар хөдөлжээ 1 өдөр
Хэнтий, Дорнод, Сүхбаатар аймгийн нутгаар дуу цахилгаантай, усархаг аадар бороо орно 1 өдөр
Украинд Patriot цогцолборын пуужинг нийлүүлнэ 1 өдөр
"Челси" клубүүдийн дэлхийн аварга боллоо 1 өдөр
Уяачдын наадмаар цэргийн арслан Г.Жамбалдорж түрүүллээ 2 өдөр
СЭЛЭНГЭ: Зорьсон хүн бүрд ивээлээ өгдөг "Ээж мод" 2 өдөр
СЭЛЭНГЭ: Цагдаагийн газраас гол, нуурын эргээр эргүүл хяналт хийж байна 2 өдөр
Үндэсний их баяр наадмын хөтөлбөр 5 өдөр
Япон Улсын Цог Жавхлант Эзэн Хаан Нарүхито, Эрхэм дээд Хатан Масако нар Үндэсний их баяр наадмын нээлт үзлээ 5 өдөр
Япон Улсын Цог Жавхлант Эзэн Хаан Нарүхито, Эрхэм дээд Хатан Масако нарын төрийн айлчлал өндөрлөлөө 3 өдөр
Япон Улсын Цог Жавхлант Эзэн Хаан Нарүхито, Эрхэм дээд Хатан Масако нар Монгол-Японы эмнэлгийн үйл ажиллагаатай танилцлаа 5 өдөр
Дэлхийн адууны өдрийг анх удаа тэмдэглэж байна 5 өдөр
Э.Гансүх: Сүүлийн 100 жил наадамд түрүүлж айрагдсан 10000 гаруй мориноос монгол адууны дахин давтагдашгүй 9 дүрслэлийг гаргасан 17 цаг
Ардын хувьсгалын 104 жилийн ойн наадмын бөхийн барилдаан эхэллээ 5 өдөр
Ардын хувьсгалын 104 жилийн ойн наадмын нээлт боллоо 5 өдөр
С.Чулуун: Монгол адуу дипломат бодлогын нэг том илэрхийлэмж болж ирсэн 1 өдөр
Хоёрын даваанд улсын цолтой 32 бөх өвдөг шороодлоо 4 өдөр
7 цаг
СЭЛЭНГЭ: Битүү гогцоот хөө хуягийн олдвор Монгол Улсад ганц бий
2 өдөр
ЗАВХАН: Музей үзэх соёлыг дэлгэрүүлж, соёлын өвөө сурталчилж байна
5 өдөр
ТӨВ: Аймгийн наадамд 417 морь уралдав
14 өдөр
АРХАНГАЙ: Бурхан багшийн найман суварга шүтээн
20 өдөр
БАЯН-ӨЛГИЙ: “2500 жилийн өмнөх Алтайн нурууны соёл” хамтарсан үзэсгэлэн дэлгэв
22 өдөр
ӨВӨРХАНГАЙ: Тарбозавр батаарын ясыг Богд сумын нутгаас олж байжээ
27 өдөр
ЗАВХАН: Шашны зан үйлийн XIX зууны үеийн багаж хадгалагдаж байна
41 өдөр
АРХАНГАЙ: Бурхан багшийн танка
50 өдөр
АРХАНГАЙ: “Байгалийг ойроос" түр үзэсгэлэнд 85 дэсийн 91 ширхэг үзмэр дэлгэжээ
53 өдөр
ӨВӨРХАНГАЙ: Арвайн хүрээнд 150 орчим номыг монгол хэлээр барлан хэвлүүлжээ
61 өдөр
ЗАВХАН: Улиастай хотын түүхийн танхимыг нээлээ
68 өдөр
ӨВӨРХАНГАЙ: Буга согоотын хадны зургууд хүрэл зэвсгийн үед хамаарна
72 өдөр
АРХАНГАЙ: Билгэ хааны алтан титмийг Хөшөө цайдамд хадгалж байна
74 өдөр
ЗАВХАН: 1700-гаад оны үеийн дайны туг хадгалагдаж байна
75 өдөр
АРХАНГАЙ: Тайхар чулуу нь дэлхийн хамгийн том чулуун судар бичиг
Монгол Улс, Улаанбаатар хот, Чингэлтэй дүүрэг, Б.Жигжиджавын гудамж-8, Индекс-15160, Ш/х-1514, info@montsame.gov.mn
Мэдээллийн МОНЦАМЭ агентлаг ©2025