Алтанхуяг.Б
altankhuyag@montsame.mn
2025-01-15 14:42:26
КОНТЕМПОРАРИ БҮЖИГ МОНГОЛД
Монголын Урлагийн Зөвлөл Монголд анх удаа олон улсын орчин үеийн бүжгийн наадмыг “Моушин Монголиа” нэрээр зохион байгууллаа. Цаашид хоёр жил тутамд зохиогдох уг наадамд АНУ-ын “Ририй Вүүдбүри” бүжгийн компани, Канадын “Бил Колмэн Дэнс”, ОХУ-ын “Туда-Сюда” орчин үеийн бүжгийн хосууд хүрэлцэн ирж, дэлхийн жишигт нийцсэн тоглолтуудаа Монголын тайзнаа тавихаар болсон гэрэлт мэдээг уншигчдад сонсгоход тун таатай байна.
2436 өдөр
Монголын театрт "МУЗА" чуулсан өдөр
Театр урлагийн шилдгүүдийг шалгаруулдаг  “Гэгээн Муза” 14 дэх удаагийн олон улсын театрын наадам Улаанбаатар хотноо болж шилдгүүдээ тодрууллаа. 14 дэх удаагийн тус наадмаас үзэхэд Театрын урлагт шинэ залуус хүч түрэн орж ирж орчин үеийн театрын урлагийн хэлбэршил хэдийн үүсч бүрэлдээд буй нь тодхон харагдаж байлаа. Мөнхүү “Гэгээн Муза” наадам ч олон улсад хүрээгээ тэлж, гадны томоохон уран бүтээлчид тус наадамд чансаагаа сорьж, өөрсдийн бүтээлийн үнэлэмжийг тодорхойлох болсон нь Монголын теарт “амьд” гэдгийн томоохон баталгаа болж буй юм.
2438 өдөр
Миний мэдэх орь ганц Канад
Элис Мүнро. Энэ нэрийг мэдэхгүй Канад бүү хэл уран зохиолд шимтдэг уншигч ч үгүй болов уу. Орчин цагийн өгүүллэгийн гарамгай мастер хэмээн нэрлэгддэг түүний “Үлгэрч”-ийг уншаад л миний оюун бодолд Мүнро гэх үзэсгэлэнт эмэгтэй өөрийн тарьж ургуулсан баатруудын дүрээр шургасан юм. Тэрээр 1931 онд Канад улсын, миний огтоос сонсч байгаагүй Онтарио хэмээх жижигхэн хотод төрсөн байдаг. Харин одоо Мүнрог ч тэр, Онтариог ч тэр дэлхийн сая сая хүн мэддэг болсон. Газрын зураг дээр бол Канадын өмнөд хэсэгт орших эл хот яг л дээш цоройн үсэрч буй халим шиг дүртэй. Мичиган нуур энэхүү том халимны сүүл хэсгээр байрладаг юм.
2444 өдөр
Монголд мэндэлсэн ФАУСТ
Өнөөдрийн бидний мэдэх драмын жүжгийн уламжлалт тавилт, өнгө төрхийг эвдсэн технологийн дэвшлүүд болон бусад хорь гаруй шинэ содон, сонирхолтой шийдлүүдийг багтаасан “Фауст” пост драмын жүжиг Монголын тайзнаа амиллаа. Тухайн орны театрын хөгжлийн зэрэг зиндааг илтгэж, Шекспир болоод сүүл үеийн сонгодогууд болох Беккетийн “Годог хүлээхүй”, Сартрийн “Оршуулаагүй үрэгдэгсэд”, Инескогийн “Хирс” зэрэг жүжгүүдтэй титэм хуваан эзэмшдэг бүтээлийн тоонд Германы суут зохиолч Гётегийн “Фауст” жүжиг яах аргагүй орно.
2445 өдөр
Өнө эртний түүх өгүүлэх үндэсний бичиг үсэг
2450 өдөр
Үндэсний урлаг
Энэ үг зөвхөн кино бус үндэсний урлаг, Монголчуудын сэтгэлгээний цар хүрээ, шашин шүтлэг, нүүдлийн аж ахуйн сэдэвтэй нягт холбогддог бүхий л урлагийн төрөлд хамаарна. XIX болон XX дугаар зуунд соёл иргэншлийн зааг гэх ойлголт урлагт маш хүчтэй нөлөөлсөн. Өдгөө харин Монголчууд суурьшмал амьдралд шилжсэн ч нүүдэлчин ахуйн уламжиллаа хадгалсаар байгаа бөгөөд иргэншлийн зааг дээр оршин буй цөөн улсын нэг. Барууны соёл ихээр нэвтэрсэн ч өөрсдөө дорнын урлагийн соёлтой хэмээн нэрлэдэг. Мэдээж энэ цаг үед л үндэсний урлаг улам хүчирхэгжих нь гарцаагүй билээ.
2451 өдөр
Театрчилсан уншлага ба Кафка
Монголд анх удаа “театрчилсан уншлага” гэх тодотгол бүхий орчин үеийн театрын тайзнаа сонгодог зохиолын оршихуйн шинэлэг хэлбэр бий болж байна.  “Black Box”-ын хамт олон “Сартай уншлага”-ыг хоёр дахь удаагаа зохион байгуулснаар энэ нь маш амжилттай болж томоохон театр судлаач, шүүмжлэгчдээс онц дүн авсан юм.
2452 өдөр
Франц Кафкагийн “Хувирал” туужийг анх удаа тайзнаа амилуулна
Театрын нэгэн шинэ төрлөөр үзэгчидтэй уулздаг “Сартай уншлага” арга хэмжэээнэ удаа экзистенциалист зохиолч Франц Кафкагийн “Хувирал” туужийг “Тагтаа паблишинг”-ийн үүсгэн байгуулагчдын нэг, орчуулагч Ж.Тэгшзаяагийн орчуулгаар та бүхэнд хүргэх гэж байна. 
2457 өдөр
Морин хуурын арилшгүй мөрийг үлдээхүй
Улаанбаатар /МОНЦАМЭ/. Морин хуурын чуулгын жил бүрийн уламжлалт тоглолтуудын нэг болох “Novel Melody” тав дахь жилдээ “Монгол Улсын Филармони”-д амжилттай боллоо. Морин хуурын чуулгын уран бүтээлчдийн мэргэжлийн ур чадварыг харуулсан шинэ хөгжим, шинэ дуугаралт, шинэ өнгө аяс, агуулга гээд бүгд шинэлэг өвөрмөц тоглолт болдог гэдгийг үзэгчид мэднэ.
2465 өдөр
Соёлын түүх ба уламжлалын үнэ цэнэ
2470 өдөр
АЛТАН БИЙРИЙН ОРОН
Жил бүр уламжлал болон зохион байгуулагддаг залуу уран бүтээлчдийн хүсэн хүлээж, ур ухаанаа шингээн бүтээснийнхээ үр шимийг үзэн, үзэгч олондоо толилуулан, өөрийгөө сорьж, авьяас билгээ үнэлүүлдэг “Алтан Бийр”-2018 олон улсын үзэсгэлэн МУЭ-н “Арт галерей”-д нээгдсэн юм. МУЭ-ийн дэргэдэх Залуу Уран Бүтээлчдийн Нэгдэл нь “Алтан Бийр” үзэсгэлэнг олон улсын цар хүрээтэй томоохон үзэсгэлэн болгохын төлөө хичээн ажиллаж энэ удаад Иран, Серби, Еиптийн уран бүтээлчид оролцож байгаа бөгөөд жил бүр оролцогчдын маань ур чадвар өсч, гадаадын уран бүтээлчдийн оролцох хүсэл сонирхол нэмэгдэж байгааг зохион байгуулагчдын зүгээс онцоллоо.
2472 өдөр
ДУУССАН БОЛ ДАХИАД ЭХЭЛЬЕ
“Цаг хугацаа хэлнэ” ном дотроо 5 бүлэгтэй. Бүлэг бүр Уншихуй, Оршихуй, Мэдрэхүй, Нээхүй, Санахуй гэсэн нэртэй. Тухайн зохиолыг эхлээд унших, дараа нь оршихуйгаа тодорхойлох, бүтээлийг мэдрэх, өөр шинийг нээх, эцэст нь үл мартах гэсэн утгаар бүлэг тус бүрийг зангидсан санагдана.
2480 өдөр
“Алтан хальс” олон улсын индепендент кино наадмын бүртгэл эхэллээ
Улаанбаатар /МОНЦАМЭ/. “Алтан хальс”  холбооноос  6 дахь жилдээ “Алтан хальс индепендент кино наадам”-ыг  6 дугаар сарын  2-8-нд Улаанбаатар хотод зохион байгуулах гэж байна. 
2482 өдөр
“Жазз” хөгжмийн шинэ төрх
Урлаг тэр дундаа хөгжмийн урлаг бол хүн төрөлхтний амьдралын салшгүй нэг хэсэг. Дэлхий нийтээр хоорондоо ярилгүйгээр хөгжим болоод уран зургийн хэлээр ойлголцож, тухайн орны соёл, зан заншил, уран бүтээлчдийн ахуйтай танилцаж болдог.
2490 өдөр
Мөнгөний “одоо үе” ба блокчайн технологи хөгжүүлэгчдийн эрин
Анх хүн төрөлхтөн нийгэмшиж хоорондоо худалдаа наймаа хийх болсон цагаас “мөнгө” гэсэн ойлголт бий болсон. Хэдий удаан хугацааны туршид тухайн цаг үед  мөнгө л бүхнийг зохицуулагч гол хүчний нэг байсан билээ. Эрт цагаас металл, зоосон мөнгийг хэрэглэж байсан ч жин ихтэй байсан тул цаасан хэлбэрт шилжүүлсэн. Өдгөө цаасан мөнгө элэгдэж мууддаг чанартай тул хэдийн цахим хэлбэрт шилжээд байна. Энэ нь мөнгөний “одоо үе” гэж судлаачдын дунд нэрлэгдэх хэмжээнд хүрчээ.
2493 өдөр
ТЭМДЭГЛЭЛЭЭС ДЭЛГЭЦЭНД ЗАЛАРСАН “БАЙТАГ БОГД”-ЫН ТҮҮХ
Түүх бүр цорын ганц байдаг. Бидэнд бахархах түүх олон ч тэд өөрсдийн гэсэн нулимс, зүрх эмтрэм дурсамжийг эргэн сануулах нь олонтаа. Үүний нэг нь “Байтаг Богдын тулалдаан” бөгөөд 1993 онд хэвлэгдсэн “Монгол Улсын хил хамгаалалтын түүхэн тэмдэглэл” номын хуудсанд тодорхой өгүүлэгдсэн байдаг. 1948 оны 7 дугаар сарын 7-ны өглөө Дамжигийн сумангийн улс төрийн орлогч Г.Хаянхярваагаар ахлуулсан Б.Гиваан /тасгийн ахлагч/, Б.Тэгшээ, Л.Даваадорж, Н.Дандархайдав, Э.Архад, Т.Баян, Л.Гончигзэвгэ, Д.Чойжин, Ч.Пэлжээ нарын бүрэлдэхүүнтэй хилийн манаа Байтаг богд уулын Бүдүүн харгайт голын хавцлын аман дахь харуулын цэг дээр үүрэг гүйцэтгэж байв. Яг эндээс халаглаж харамсам боловч эрэлхэг хилчдийн алдарыг үүрд мөнхөлж үлдээсэн “бараан түүх” эхэлнэ.
2498 өдөр
"МАРТ 8"-аар ямар ном бэлэглэх вэ?
Хамгийн дээд бэлэг бол ном хэмээн монголчууд ярьдаг. Үнэхээр эртний судар, бичээсүүдээс авахуулаад номыг дээдлэн шүтэж, баринтаглан шүншиглэж ирсэн нь учиртай биз ээ. Харин энэ удаад “Март 8” буюу Олон Улсын эмэгтэйчүүдийн эрхийг хамгаалах өдрийг тохиолдуулан эмэгтэй хүн уншихад тохиромжтой 8 номыг тоймлон хүргэж байна. Ингэхдээ эмэгтэй хүмүүсийн заавал унших номын жагсаалтуудад багтдаг Л.Н.Толстойн “Анна Каренина”, Г.Флобер “Бовари хатагтай”, Артур Голден “Гейшагийн дурсамж” зэрэг байнга нэрлэгддэг номуудаас илүүтэйгээр яг одоо үеийн эрэлт хэрэгцээг хангаж, бэстселлэр болж буй бүтээлүүдийг санал болгож байна.
2507 өдөр
“Австралид 820 хоног” номын нээлт боллоо
“Австралид 820 хоног” номын нээлт Д.Нацагдоржийн нэрэмжит Улаанбаатар хотын төв номын санд боллоо. Уг номын зохиолч Н.Зулзаяа Австралийн Сидней хотод суралцаж байх үедээ бичсэн дурсамж тэмдэглэлээ эмхтгэн ном болгон хэвлүүлжээ. Зохиогч энэхүү номоо Австрали улсад сурч, ажиллаж, амьдрах хүсэлтэй хүн бүхэнд зориулан бичсэн байна.
2508 өдөр
ОНЦЛОХ УРЛАН
Монголын уран зургийн галерейн үзэсгэлэнгийн танхимд боллоо.  Боловсрол Соёл, Шинжлэх ухаан, Спортын Яамаас зохион байгуулж буй уг үзэсгэлэнд Ч.Батмөнхийн “Дайны талбарт”, Г.Одонгийн “Ажлын дараа”, Б.Шаравын “В.И.Ленин”, Б.Чогсомын “Бөхчүүд” зэрэг алдартай бүтээлүүд тавигдсан байна.  Үзэсгэлэн энэ сарын 6-ны өдөр хүртэл үргэлжлэх бөгөөд үнэ төлбөргүй юм. Тус үзэсгэлэнгээс бид өнгөрсөн нийгмийн үйл явдал, хувьсгалын гал улаан түүх бийр, будгийн хослолоор хэрхэн амилснийг үзэх боломжтой.
2512 өдөр
“Алтан хальс”-ийн эхлэл ба эхний сарын шилдэг кинонууд
Арт кино урлагийг монголчуудад таниулан, кино сонирхогчдын мэлмийг мялаасан олон сайхан бүтээлийг тольдох боломж олгодог “Алтан хальс” кино наадам 6 дахь жилдээ Улаанбаатар хотноо зохион байгуулагдах гэж байна. Алтан хальс холбооноос уламжлал болгон зохион байгуулдаг тус наадам өнгөрсөн жилээс индепендент кино наадам болон өргөжиж, хүрээгээ улам бүр тэлснээрээ онцлог болж чадсан билээ. 
2518 өдөр
АРХАНГАЙ: “Өв өртөөлөгчид” клубыг ажиллуулна 1 минут
"Мөнгөн мод 2024" наадмын бүртгэл эхэллээ 5 минут
ОРХОН: Томуу, томуу төст өвчний түргэвчилсэн шинжилгээг хийж байна 10 минут
ХӨВСГӨЛ: Тайгын өвөл цаатны отогт 10 минут
Европын орнууд Оросоос хөнгөн цагаан импортлохоо зогсооно 14 минут
ДОРНОД: Цагаан дэвийн рашаан дотор эрхтэнд тустай 22 минут
“Иргэний шүүхийн шийдвэр гүйцэтгэлийн эрх зүйн орчныг боловсронгуй болгох нь” онол практикийн хурал болов 22 минут
ӨМНӨГОВЬ: Орон нутагт дутагдалтай мэргэжлээр оюутнуудыг тэтгэлэгт хамруулна 22 минут
УВС: Нэгдсэн эмнэлгийн өргөтгөлийн барилгыг тавдугаар сард ашиглалтад оруулна 34 минут
АРХАНГАЙ: “Би” биш “Бид” гэж багаар ажиллах чухал 1 цаг
Тангараг өргөх ёслолд Маск, Цукерберг, Безос нар оролцоно 2 цаг
НАТО-гийн орнууд "Балтын харуул" ажиллагааг эхлүүлэв 2 цаг
ДУНДГОВЬ: Өнгөрөгч онд 181.2 мянган мод тарьжээ 3 цаг
ХОВД: Үндэсний бичиг соёлыг сурталчлах, түгээн дэлгэрүүлэх ажлыг чухалчилж байна 3 цаг
Индексжүүлсэн даатгалд 59.4 сая толгой малыг хамруулжээ 3 цаг
СҮХБААТАР: Өвлийн улиралд заал, талбайн хүрэлцээ, хангамж муу байна 3 цаг
Лос-Анжелесын түймрийг унтраахад Япон улс 2 сая ам.долларын тусламж үзүүлнэ 3 цаг
ДОРНОГОВЬ: “Эрдэнэт сүргийн эзэд” малчдын нэгдсэн сургалт, өдөрлөг зохион байгуулж байна 3 цаг
БАЯНХОНГОР: Гурванбулаг сум улсын хэмжээнд хамгийн зузаан 22 см цастай байна 3 цаг
СЭЛЭНГЭ: Голуудын мөсний зузаан ОЖД-аас нимгэн байна 3 цаг
Ц.Одмаа: Сурагч байхад номын санд суудал олдсон өдөр хамгийн азтай өдөр байдаг байлаа 4 цаг
Дэлхийн оюутны спортын өвлийн наадамд Монголын 12 тамирчин өрсөлдөж байна 4 цаг
Төгрөг, гадаад валютын заавал байлгах нөөцийг 2 нэгж хувиар нэмнэ 4 цаг
ДУНДГОВЬ: Ахлах болон дэс түшмэлийн албан тушаалын тусгай шалгалтад 22 хүн бүртгүүлжээ 4 цаг
Терроризмыг ивээн тэтгэгчдийн жагсаалтаас Кубыг хасжээ 4 цаг
Мөрдөгчид Юн Сог Ёлийг баривчилжээ 5 цаг
Ус ашиглалтын хэмжээгээр хөдөө аж ахуйн салбар 48.6 хувийг эзэлж байна 5 цаг
ОРХОН: Хавдрын оношилгоо, эмчилгээ, хяналт сэргийлэлтийн төв байгуулна 5 цаг
Шатарчин хүү Р.Шогжиев олон улсын мастерын оноо авчээ 5 цаг
Юн Сог Ёлийг баривчлахаар мөрдөгчид ерөнхийлөгчийн ордонд нэвтэрчээ 5 цаг
Хэнтийн уулсаар ялимгүй цас орно 5 цаг
ӨНӨӨДӨР: Ерөнхийлөгч У.Хүрэлсүх Турк Улсад төрийн айлчлал хийхээр мордоно 6 цаг
Хатшепсутын сүмийн суурийн хэсгийг олжээ 21 цаг
Хүндийг өргөлтийн улсын аваргууд тодорчээ 21 цаг
ДОРНОГОВЬ: Хангал эхт цагаан туганд хүндэтгэл илэрхийллээ 21 цаг
ДОРНОД: Буйр нуурт нарийвчилсан судалгаа хийх шаардлагатай 21 цаг
ЗАВХАН: Малчдын 80 гаруй хувь нь андройд утсыг хэрэглээндээ ашигладаг 21 цаг
“Грэмми” наадмын товыг өөрчлөхгүй 21 цаг
Хоошёорюү С.Бямбасүрэн ёкозүна цолын төлөө барилдаж байна 21 цаг
ХОВД: Л.Угталдорж өдөрт 4-5 цагийг ном уншихад зарцуулдаг 21 цаг
БАЯН-ӨЛГИЙ: Бүргэдийг хамгаалах олон улсын өдрийг тэмдэглэв 21 цаг
ХОВД: Ерөнхий боловсролын сургуулиудын сэтгэл зүйчийн өрөөг тохижууллаа 22 цаг
ЗАВХАН: Мал аж ахуйн усан хангамж хүрэлцээтэй байна 22 цаг
Албан хэргийг хос бичгээр хөтлөх зөвлөмж хүргүүлж, хэрэгжилтийг нь хангаж ажиллахыг үүрэг болгов 22 цаг
“Эрдэнэс Тавантолгой” ХК Цанхийн баруун хойд хэсгийн уулын ажлыг эхлүүлэв 22 цаг
ХОВД: Л.Угталдорж Ном бол амьдралын их сургууль 22 цаг
Засгийн газрын өргөтгөсөн хуралдаан боллоо 22 цаг
Авто машины эд ангийг үйлдвэрлэн, Японд экспортолж байна 22 цаг
“Орано Майнинг” компанитай байгуулах Хөрөнгө оруулалтын гэрээнд гарын үсэг зурна 23 цаг
Испанид худалдаж авсан үл хөдлөх хөрөнгөд 100 хувийн татвар ногдуулна 23 цаг
Улсын хэмжээнд өнгөрсөн онд 57.3 мянган эх амаржжээ 23 цаг
ЗАВХАН: Нийт нутгаар цас ихтэй, хүйтний эрч эрс чангарахыг анхааруулав 23 цаг
СЭЛЭНГЭ: Ямааны мах, сүү, гурилын үнэ нэмэгджээ 23 цаг
ДУНДГОВЬ: Брайл үсгээр хэвлэсэн үлгэрийн болон түүхийн номоор фондоо баяжуулж байна 23 цаг
Тэргүүний уншигч А.Алтанхүү: Хонины бэлчээрт ном унших нь илүү тухтай 24 цаг
Б.Байгалмаа: Манай гэрийн хамгийн үнэт хэсэг бол номын сан маань 24 цаг
“Өвсний үндэс" тусламжийн хүрээнд Сүхбаатар аймгийн Нэгдсэн эмнэлгийг засна 1 өдөр
ӨМНӨГОВЬ: Түмэн тэмээний баярын хөтөлбөр гарлаа 1 өдөр
Төгрөгийн хадгаламж 4.9 их наяд төгрөгөөр нэмэгджээ 1 өдөр
ДУНДГОВЬ: Өлзийт сум байгалийн өвөрмөц тогтоц бүхий үзэсгэлэнт газар, түүх соёлын үнэт өвийн өлгий 1 өдөр
СҮХБААТАР: Японы Засгийн газрын санхүүжилтээр нэгдсэн эмнэлгийг засварлана 1 өдөр
Г.Минжинсор: Эрэгтэй хүмүүс, хүүхдүүд түүхийн холбогдолтой номыг илүү сонгон уншдаг 1 өдөр
Чип үйлдвэрлэгчид хөрөнгө оруулалтаа танаж эхэлжээ 1 өдөр
ДАРХАН-УУЛ: Мөсний загасчлалын “Дархан цом-2025” тэмцээн болно 1 өдөр
ДОРНОД: Эмчилгээний өрөөнүүдийг хүчилтөрөгчийн нэгдсэн системд холбоно 1 өдөр
Орон нутгийн оюутнууд нийслэлийн эмнэлгээр үйлчлүүлэх боломжтой боллоо 1 өдөр
Бүсийн зөвлөл байгуулж, 2040 он хүртэлх хөгжлийн төлөвлөгөө боловсруулахыг үүрэг болголоо 1 өдөр
ХОВД: М.Сүбээдэй өдөр бүр номын сангаар үйлчлүүлдэг 1 өдөр
Одон орны ховор үзэгдэл тохионо 1 өдөр
СЭЛЭНГЭ: Зоонозын өвчин судлалын төвийн лабораторийг “Био аюулгүй ажиллагааны 2-р зэрэглэлийн лаборатори” болгоно 1 өдөр
Монгол Улс, Улаанбаатар хот, Чингэлтэй дүүрэг, Б.Жигжиджавын гудамж-8, Индекс-15160, Ш/х-1514, info@montsame.gov.mn
Мэдээллийн МОНЦАМЭ агентлаг ©2025